21 december 2009

The Dirty Projectors - Bitte Orca

De jaarlijstjes van de gerenommeerde muziektijdschriften en muzieksites laten dit jaar een behoorlijk consistent beeld zien. In de top 5 van de verschillende lijstjes vinden we bijna altijd Animal Collective en Grizzly Bear, maar ook verrassend vaak Bitte Orca van The Dirty Projectors. Het is een plaat waar ik om deels onduidelijke redenen nooit aan ben begonnen dit jaar. Mogelijk werd ik afgeschrikt door omschrijvingen als "zware kost" en "ondefinieerbare muziek", maar ook mijn slechte ervaringen met de vorige platen van de band rond Dave Longstreth hebben ongetwijfeld een rol gespeeld bij het al dan niet bewust negeren van Bitte Orca. Nieuwsgierig geworden door alle lof in over het algemeen respectabele jaarlijstjes, heb ik de plaat toch maar eens in de cd speler gestopt. Inmiddels ben ik vele luisterbeurten verder en zijn me drie dingen duidelijk geworden: (1) Bitte Orca is zware kost, (2) Bitte Orca staat vol met ondefinieerbare muziek en (3) Bitte Orca is met afstand de meest toegankelijke plaat van The Dirty Projectors en is bij vlagen zelfs heel toegankelijk. Bitte Orca is hiermee een vat vol tegenstrijdigheden dat bij mij zeer uiteenlopende emoties oproept. Het ene moment vind ik de muziek van The Dirty Projectors briljant, het volgende moment vind ik het pretentieuze bagger. Constant word ik tussen deze twee uitersten heen en weer geslingerd en twijfel ik tussen een gepassioneerde liefdesverklaring aan deze plaat of aan een gedreven tocht richting de prullenbak. Door de tegenstrijdige gevoelens is het lastig om iets zinvols over Bitte Orca te zeggen. Het is een plaat met muziek die je vaker op het verkeerde been zet dan Diego Maradonna in zijn beste jaren verdedigers in de luren wist te leggen. Het is muziek die net zo makkelijk aansluit bij funk of zelfs R&B (luister maar eens naar het bijna hitgevoelige Stillness Is The Move) als bij folk, avant garde, mathrock of noiserock. In vocaal opzicht klinkt het allemaal fantastisch, want zowel voorman Dave Longstreth als de zangeressen Amber Coffman en Angel Deradoorian beschikken over een bijzonder aangenaam stemgeluid. In muzikaal opzicht is Bitte Orca echter lastiger te doorgronden. Meer dan eens lijkt het er op of alle muzikanten maar wat doen, wat wonderlijke combinaties van klanken oplevert als honingzoete orkestraties met een bak gitaar feedback of juist zonnige Afrikaanse gitaarriedels. Heel af en toe heeft het wel wat van Grizzly Bear, Animal Collective of Battles, maar het meest lijkt het nog op de muziek van de Talking Heads, maar dan wel de Talking Heads die zich sinds hun hoogtijdagen in sneltreinvaart zijn blijven ontwikkelen. Steeds als ik Bitte Orca op zet hoor ik weer nieuwe dingen, maar wat ik nu van deze plaat moet vinden? Ik weet het eerlijk gezegd nog steeds niet. Erwin Zijleman