08 augustus 2012

Op herhaling: Julia Holter - Ekstasis

In Juli en Augustus besteed ik twee tot drie keer per week aandacht aan een in veel gevallen al weer bijna vergeten meesterwerk uit 2012. Vandaag is het de beurt aan: Julia Holter (recensie 22 maart 2012, nu met beeld en geluid). Voor mij de meest bijzondere plaat van 2012 tot dusver. Punt!

Julia Holter - Ekstasis
Ekstasis van Julia Holter is met afstand de meest fascinerende plaat die ik de afgelopen tijd gehoord heb. De tweede plaat van de muzikante uit Los Angeles krijgt onder andere etiketten als freakfolk, ambient, minimal music, psychdrone, experimental en avant garde opgeplakt, maar met geen van deze labels doe je de Amerikaanse muzikante recht. Julia Holter maakt immers wonderschone en behoorlijk toegankelijke muziek, al moet ik er wel direct bij zeggen dat aan de structuren van haar songs over het algemeen geen touw is vast te knopen. De basis van de meeste songs op Ekstasis wordt gevormd door flarden dromerige vocalen, die in de meeste gevallen uit vele lagen bestaan. Deze bijna sprookjesachtige vocalen worden gecombineerd met ijle elektronische klanken, hier en daar wat strijkers en piano’s en af en toe een beat. Het zijn klanken die lekker in het gehoor liggen, maar omdat Julia Holter zich niet houdt aan de conventies van een goed popliedje en constant van de hak op de tak springt, heeft Ekstasis niet alleen een aangename maar ook een vervreemdende uitwerking op de nietsvermoedende luisteraar. De muziek van de Amerikaanse heeft raakvlakken met de muziek van Julianna Barwick (die nog veel minder toevoegt aan haar stemgeluid), de muziek waarmee Laurie Anderson ooit beroemd werd en de deprimerende klanken van Nico, maar op een of andere manier klinkt de muziek van Julia Holter een stuk toegankelijker dan die van de genoemde dames. Schijn bedriegt. Vrijwel alle songs op Ekstasis bestaan uit flarden muziek die nauwelijks met elkaar samen lijken te hangen. Stukjes dreampop worden afgewisseld met bijna hitgevoelige en door een aanstekelijke beat ondersteunde refreinen, maar vervolgens trakteert Julia Holter je net zo makkelijk op ambient klanken die Brian Eno waarschijnlijk te experimenteel zou hebben gevonden. Ik geef eerlijk toe dat ik over het algemeen niet gek ben op muzikale moeilijkdoenerij en een dertien in een dozijn popliedje prefereer boven een dosis navelstaren, maar de muziek van Julia Holter doet iets met me. Ik heb Ekstasis inmiddels vele malen gehoord en de plaat biedt me nog altijd nauwelijks houvast of herkenningspunten, maar desondanks geniet ik steeds meer van de bijzondere klanken van Julia Holter. Julia Holter heeft met Ekstasis een plaat gemaakt die niet in een hokje is te duwen, nauwelijks is te beschrijven en voor een gewoon mens ook niet is te bevatten, maar ondertussen lig je als luisteraar wel iedere keer in katzwijm. Ekstasis is een uitstekend voorbeeld van een plaat waarvoor de aloude Rivella reclameslogan uit de mottenballen kan worden gehaald, al moet deze slogan wel iets worden aangepast. Ekstasis van Julia Holter is immers bijzonder vreemd maar bijna onwaarschijnlijk lekker. Wie durft? Erwin Zijleman