15 december 2017

SZA - Ctrl

Steeds wanneer ik een album bespreek dat in het hokje R&B kan worden geduwd, geef ik onmiddellijk aan dat ik normaal gesproken helemaal niet van het genre houd. 

Dat dat zo is geloof ik nog steeds, maar desondanks kijk ik niet meer op van R&B platen die mijn jaarlijstje halen. 

Vorig jaar schaarde ik het echt geweldige A Seat At The Table van Solange onder de tien allerbeste platen van 2016 en dit jaar duikt Take Me Apart van Kelela op in mijn jaarlijst. Uit meerdere en met name Amerikaanse jaarlijstjes pikte ik eerder deze week ook nog eens Ctrl van SZA op. 

Het officiële debuut van het alter ego van Solána Imani Rowe komt net wat te laat voor mijn jaarlijstje, maar ook dit is weer een R&B plaat die aangenaam vermaakt, maar me ook comtinu op het puntje van de stoel houdt. 

Op Ctrl kiest SZA voornamelijk voor lekkere lome beats en bijpassende vocalen. Diepe bassen en uiterst subtiele percussie worden gecombineerd met een wat zweverig aandoend elektronisch geluidstapijt met spoken word samples en met de soulvolle vocalen van SZA, die hier en daar wordt bijgestaan door grote rappers, onder wie Kendrick Lamar. 

SZA is een modern klinkende R&B plaat, die voor mij, als leek in het genre, naadloos aansluit op het meesterwerk van Solange van vorig jaar, maar de muzikante uit St. Louis, Missouri, verwerkt ook invloeden uit een verder verleden in haar muziek. 

Solána Rowe groeide volgens het persbericht bij de plaat op met de muziek van de Wu Tang Clan en soortgenoten, maar in huize Rowe was naar verluid ook de muziek van Björk een graag gezien gast en werd verder veel geluisterd naar jazz en naar de platen van Billie Holiday. Het zijn invloeden die je vooral terug hoort wanneer je wat beter naar de songs van SZA luistert. Het zijn songs die veel knapper in elkaar steken dan die van de gemiddelde R&B zangeres of popprinses en het zijn songs die vol verrassende lagen zitten. 

Of SZA vroeger ook veel naar Lauryn Hill en Janet Jackson heeft geluisterd vertelt het persbericht niet, maar ik hoor duidelijke invloeden van dit roemruchte tweetal. Wanneer SZA flink gas terug neemt heeft Ctrl ook wel iets van de muziek van Sade, maar dan voorzien van een eigentijdse R&B injectie. 

Het is knap hoe SZA muziek van een aantal decennia geleden combineert met de hedendaagse R&B en pop en het is ook knap hoe ze, net als Solange, andere wegen in slaat dan haar mainstream collega’s. 

Ctrl klinkt vergeleken met de meeste platen in het genre een stuk subtieler. Dat hoor je in het tempo dat verassend laag ligt, dat hoor je in de instrumentatie en productie die beiden verrassend subtiel en ingetogen zijn en in de vocalen die verassend loom en al even ingetogen klinken. 

Omdat ik geen kenner van het genre ben strijkt Ctrl voor mij ook met enige regelmaat tegen de haren in, zeker wanneer de teksten wat platvloers worden, maar dat maakt de plaat voor mij alleen maar interessanter. Ctrl is overigens in tekstueel opzicht ook wel een interessante plaat, want waar de meeste zangeressen in het genre over zelfvertrouwen niet hebben te klagen, toont SZA zich ook met grote regelmaat kwetsbaar en onzeker. 

Wanneer het gaat om haar muzikale prestaties is onzekerheid overigens totaal onnodig, want met Ctrl heeft SZA een plaat afgeleverd die moet worden geschaard onder de interessantere (R&B) debuten van 2017. Erwin Zijleman