23 januari 2020

Boek: Ani DiFranco - No Walls And The Recurring Dream - A Memoir

Ani DiFranco timmert sinds 1990 aan de weg als compleet onafhankelijk muzikante en vertelt in haar buitengewoon boeiende autobiografie hoe het zover is gekomen
Het duurde een aantal jaren voor ik de muziek van Ani DiFranco op het netvlies kreeg, maar sinds het memorabele Not A Pretty Girl uit 1995 ben ik fan van haar muziek, al raakte deze muziek ook meer dan eens uit het oog door haar oorspronkelijke weigering om zaken te doen met streaming media diensten. Ani DiFranco koos een eigen weg in tijden waarin dat logistiek eigenlijk niet mogelijk was en ook in muzikaal opzicht doet ze precies waar ze zelf zin in heeft. Het maakt nieuwsgierig naar de jongere jaren van de Amerikaanse muzikante en deze worden prachtig beschreven in haar autobiografie, die leest als een trein, maar ook verbaast en verwondert.


Tegenwoordig kan iedere muzikant op een vrij eenvoudige manier zelfstandig zijn of haar muziek aan de man brengen, maar toen de Amerikaanse singer-songwriter Ani DiFranco dit aan het eind van de jaren 80 probeerde, lag dit compleet anders. De macht van de grote platenmaatschappijen was nog erg groot en het publieke Internet stond nog niet eens in de kinderschoenen. 

Toch lukte het de jonge muzikante Ani DiFranco om haar eigen weg te kiezen. Ze was nog geen twintig toen ze zich ontworstelde aan de wurggreep van de platenmaatschappijen en haar eigen label Righteous Babe Records opzette. Het label bestaat tot op de dag van vandaag en heeft niet alleen Ani DiFranco, maar ook andere muzikanten op weg geholpen. 


Ook in muzikaal opzicht koos Ani DiFranco nadrukkelijk haar eigen weg. In haar muziek verwerkte ze steeds weer andere invloeden, terwijl ze in haar teksten fel uithaalde naar de gevestigde orde en naar het seksisme in de samenleving. 


Zeker in haar beginjaren was Ani DiFranco uitermate productief, waardoor ze inmiddels meer dan 25 albums op haar naam heeft staan. Het zijn albums die het de luisteraar niet allemaal even makkelijk maken, maar het zijn ook altijd albums die het avontuur verkiezen boven de gebaande paden en die zich nooit in een hokje laten duwen. 


Ani DiFranco is een voorbeeld voor vele jonge vrouwelijke singer-songwriters, zowel vanwege de eigen weg die ze heeft gekozen als vanwege haar muziek. Het maakt je nieuwsgierig naar de jongere jaren van Ani DiFranco en die staan centraal in haar autobiografie No Walls And The Recurring Dream. 


Ani DiFranco groeide op in Buffalo, New York, en stond al vroeg op eigen benen. Haar kindertijd bracht ze door in een huis en een school zonder muren, een typisch jaren 70 experiment. Ani DiFranco raakte al snel geïnteresseerd in de muziek en bleek talent te hebben. Ze schreef al op jonge leeftijd heel veel songs en werd een bekend gezicht in de muziekscene van Buffalo. 


Al in haar vroege tienerjaren stond ze er betrekkelijk alleen voor, wat niet altijd makkelijk was, maar wat haar wel vormde tot een krachtige en onafhankelijke vrouw. Toen ze Buffalo verruilde voor New York en professioneel muzikant werd, wist Ani DiFranco dan ook zeker dat ze zich niet zou laten beknotten door een platenmaatschappij. Ze begon haar eigen label, wat begin jaren 90 een logistieke uitdaging was, die bovendien flink werd tegengewerkt door de gevestigde orde. 


Het duurde even voordat Ani DiFranco de aandacht wist te trekken met haar muziek, met haar politieke stellingname, haar feminisme en met de openheid over haar seksualiteit, maar met Not A Pretty Girl uit 1995 schaarde ze zich definitief onder de smaakmakers van de alternatieve vrouwelijke muziekscene. 


Het is een verhaal dat prachtig wordt verteld in No Walls And The Recurring Dream. Ani DiFranco vertelt in haar autobiografie persoonlijke verhalen en durft zich ook kwetsbaar op te stellen, zodat het niet de gebruikelijke autobiografie vol borstklopperij is geworden. No Walls And The Recurring Dream leest als een roman en vormt een waardevolle aanvulling op het imposante oeuvre van Ani DiFranco, dat zo langzamerhand overigens wel weer eens aangevuld mag worden, al is naast het boek inmiddels ook een mixtape verschenen. Erwin Zijleman