Er zijn maar heel weinig muzikanten met zo’n gevarieerd oeuvre als PJ Harvey. Eigenlijk klinken al haar platen anders en hierbij gaat het niet om details maar om uitersten. Een plaat van PJ Harvey is daarom altijd een verrassing, al is de kwaliteit vrijwel zonder uitzondering torenhoog. Het is een heel mooi rijtje PJ Harvey dat ik inmiddels in de kast heb staan. Het zijn platen die in muzikaal opzicht eigenlijk nauwelijks iets met elkaar te maken hebben, maar ze zijn me stuk voor stuk bijzonder dierbaar. PJ Harvey’s nieuwste plaat, Let England Shake, schaart zich direct bij de eerste beluistering onder dit inmiddels imposante stapeltje hele mooie platen. Dat Let England Shake weer anders klinkt dan al zijn voorgangers zal niemand verbazen. Let England Shake is een heuse conceptplaat over PJ Harvey’s vaderland, Engeland, in goede en slechte tijden. Het is plaat die de mosterd voor een belangrijk deel haalt bij traditioneel aandoende Britse folk, maar PJ Harvey, zoals altijd bijgestaan door John Parish en Mick Harvey, overgiet deze folk met een bij vlagen wat bombastisch sausje en het op een of andere manier toch ook altijd herkenbare PJ Harvey geluid. Opener Let England Shake doet (mede dankzij de zweverige zang) wel wat aan Björk denken, maar de tracks die volgen zijn op wat strijdlustig aandoende trompetten, trommels en achtergrondvocalen na betrekkelijk sober. Naarmate de plaat vordert wordt de instrumentatie alleen maar mooier en afwisselender, waarbij met name het gitaarspel in positieve zin opvalt. Ondanks het feit dat Let England Shake weer compleet anders klinkt dan de andere platen van PJ Harvey, is het toch ook een echte PJ Harvey plaat. Het is een plaat vol dynamiek, een plaat met ingetogen en uitbundige momenten, een plaat die knap in elkaar zit maar ook rauw en minimalistisch klinkt, een plaat met steeds weer anders klinkende vocalen en boven alles een plaat die je raakt en verrast. Zoals zo vaak was ik direct weer overtuigd door de nieuwe muzikale wending van PJ Harvey, maar de ware schoonheid van Let England Shake en de bijbehorende diepe impact openbaren zich pas wanneer je de plaat flink wat keren hebt gehoord. Er zijn niet veel muzikanten die zo’n grote verscheidenheid aan stijlen uit heden en verleden weten te combineren en er zijn er nog veel minder die dit doen op de eigenzinnige en kwalitatief bijzonder hoogstaande wijze waarop PJ Harvey dit inmiddels al 19 jaar doet. Met Let England Shake levert ze niet alleen haar zoveelste meesterwerk af, maar bovendien één van de meest indrukwekkendste platen van 2011. Tot dusver, maar ook wanneer we in december de balans opmaken. Erwin Zijleman