II van Unknown Mortal Orchestra is de afgelopen weken met zulke uiteenlopende dingen vergeleken, dat ik me op voorhand geen enkele voorstelling kon maken bij de muziek van de band uit Portland, Oregon. Ik moest bij de eerste track zelf vooral aan het psychedelische werk van The Beatles denken, maar in de volgende track waren het opeens The Zombies, hierna werd het opeens Sly & The Family Stone, om vervolgens via Jimi Hendrix bij The Soft Machine uit te komen. Hierna was ik het spoor bijster of lag ik uitgeteld in de hoek. Wanneer je II van Unknown Mortal Orchestra wilt vergelijken met het werk van anderen is het een buitengewoon vermoeiende plaat, want steeds als je het denkt te weten duikt er weer andere vergelijkingsmateriaal op. Je kunt de muziek van de band rond de Nieuw Zeelander Ruban Nielson daarom maar beter als een op zichzelf staande cd beluisteren, of als een mix van alles wat in de 60s ook maar enigszins raakte aan psychedelica. Vervolgens valt er op de tweede plaat van Unknown Mortal Orchestra heel wat te genieten. 60s psychedelica vormt het belangrijkste ingrediƫnt van de muziek op II, maar deze komt steeds in een net wat andere gedaante tot je. De ene keer met een snufje lo-fi, de volgende keer vermengd met pure pop, dan weer aangelengd met funk, rock of zelfs free jazz. II klinkt op het eerste gehoor als een plaat die ook 45 jaar geleden gemaakt had kunnen worden, maar als je goed luistert hoor je toch ook een heleboel dingen die men 45 jaar geleden niet zo snel zou hebben bedacht, zeker niet in combinatie met elkaar, of die nog niet waren uitgevonden (als pure lo-fi en voorzichtige hiphop ritmes). Ik merk dat ik zo langzamerhand verzadigd begin te raken wanneer het gaat om bands die nadrukkelijk teruggrijpen op 60s psychedelica (want het zijn er op het moment wel erg veel), maar dit geldt zeker niet voor II van Unknown Mortal Orchestra, dat zowel qua variatie als qua sterke punten (met name het geweldige gitaarspel en het intieme geluid) de moordende concurrentie in het genre een aantal stappen voor is. Buitengewoon fascinerende plaat. Erwin Zijleman