Ik heb me daarom echt moeten zetten tot het beluisteren van Gloria van Broeder Dieleman, al is het maar omdat ik op basis van de naam van de uitvoerende artiest en de titel van de plaat iets heel anders had verwacht dan hetgeen dat ik uiteindelijk te horen kreeg.
Het feit dat de plaat is verschenen op het prachtlabel Snowstar Records heeft me uiteindelijk over de streep getrokken, maar dat betekent zeker niet dat Broeder Dieleman het me makkelijk heeft gemaakt. Want ach, wat heb ik geworsteld met Gloria en eigenlijk worstel ik nog steeds met deze plaat.
Broeder Dieleman is het alter ego van de Zeeuwse singer-songwriter Tonnie Dieleman en Gloria is de opvolger van het vorig jaar verschenen en hier en daar zeer warm onthaalde debuut Alles Is IJdelheid. Alles Is IJdelheid heb ik nooit beluisterd, maar Gloria komt inmiddels al voor de zoveelste keer uit de speakers. Inmiddels durf ik bijna te zeggen dat het kwartje is gevallen, maar wat dit betekent kan ik nog steeds niet goed zeggen.
Direct bij eerste beluistering van de plaat heb ik Gloria onderverdeeld in drie verschillende lagen: de in het Zeeuws-Vlaamse dialect gezongen teksten, de folksongs die herinneren aan vergeten Nederlandse troubadours en de bijzondere instrumentatie op de plaat.
Van deze drie lagen streken de eerste twee, zeker in eerste instantie, flink tegen de haren in. Ik koester heel wat Engelstalige platen die me in tekstueel opzicht weinig tot niets zeggen, maar Nederlandstalige teksten storen me in de meeste gevallen bijna onmiddellijk en bij teksten in dialect ligt irritatie nog veel sneller op de loer. Dat ligt aan mij en is misschien niet goed te praten, maar ik kan er weinig tot niets aan doen vrees ik.
Toen ik Broeder Dieleman voor de eerste keer “mag ik naar huus” of “toen ik een kauwtje was” hoorde zingen leek Gloria een kansloze wedstrijd te spelen, wat nog eens werd versterkt door de zang en voordracht van de Zeeuwse muzikant die me vooral deed denken aan vergeten Nederlandse troubadours, die ik altijd ver van mijn platenkast heb gehouden.
De derde laag op de plaat deed echter direct bij eerste beluistering wat met me en deze derde laag heeft Gloria voor mij gered. Broeder Dieleman kiest op zijn tweede plaat voor een prachtige, bij vlagen zelfs bijna sprookjesachtige (of zoals je wilt: spookachtige), instrumentatie. Het is een instrumentatie die het moet hebben van bijzonder subtiele accenten, variërend van kwakende vogels tot stemmige pianoakkoorden die zo nu en dan hemeltergend mooi zijn, maar zo heel af en toe mag het ook best ontsporen.
Het zijn voornamelijk subtiele accenten, maar ze zijn ook bijzonder trefzeker. Het zijn bovendien accenten die me uiteindelijk hebben laten wennen aan de twee lagen van de plaat die ik in eerste instantie absoluut niet kon waarderen. Deze lagen krijgen uiteindelijk een andere lading. De taal krijgt iets bezwerende, de voordracht sluit voorzichtig aan bij de verstilde klanken van Will Oldham in al zijn gedaanten en zeker ook bij de beklemmende muziek van 16 Horsepower en volgelingen.
Ik geef eerlijk toe dat ik nog steeds wat moeite heb met het Zeeuws-Vlaamse dialect op Gloria en met de teksten op de plaat, maar ze dragen inmiddels ook bij aan de ruwe schoonheid van de tweede plaat van Broeder Dieleman, die muziek maakt die uit een andere wereld en uit een andere tijd lijkt te komen. Hetzelfde geldt eigenlijk voor de zang op de plaat. Het is nog steeds niet echt voor de volle 100% mijn ding, maar het is wel puur, oorspronkelijk, emotievol en recht uit het hart.
Iedere keer dat ik Gloria beluister ben ik weer net wat meer gewend aan de bijzondere songs van Broeder Dieleman. Iedere keer dat ik Gloria beluister klinkt de muziek op de plaat weer net wat mooier en eigenzinniger. Iedere keer dat ik Gloria beluister hoor ik een plaat die nooit zal uitgroeien tot mijn echte favorieten, maar me inmiddels wel weet te raken en dat is een groot goed.
Gloria is al lang geen plaat meer die ik van mezelf moet beluisteren. Het is een plaat waar ik stiekem wel nieuwsgierig naar ben en waarvan ik stiekem steeds meer kan genieten, zij het met mate. Gloria doet al met al meer met me dan ik in eerste instantie had verwacht en blijft nog wel even verbazen denk ik. Zeker niet de muziek die ik dagelijks tot me neem, maar verandering van spijs doet eten. Zo ook deze keer. Erwin Zijleman
