17 september 2023

King Crimson - Discipline (1981)

King Crimson vond zichzelf, na een serie klassiekers uit de late jaren 60 en vroege jaren 70, opnieuw uit met het in 1981 verschenen Discipline, dat zijn tijd ver vooruit was en nog altijd opvallend avontuurlijk en urgent klinkt
Robert Fripp blies zijn band aan het begin van de jaren 80 nieuw leven in en trok met drummer Bill Bruford, bassist Tony Levin en gitarist en zanger Adrian Belew een aantal topkrachten aan. Het nog altijd fascinerend klinkende Discipline wordt voor een belangrijk deel bepaald door het unieke gitaarwerk van Adrian Belew en Robert Fripp, maar ook Bill Bruford en Tony Levin spelen de pannen van het dak. De songs van King Crimson zijn op Discipline vaak van het onnavolgbare en wat nerveuze soort, maar de songs op het album zitten ook vol prachtige details. King Crimson haalde vooral de geschiedenisboeken met haar vroege albums, maar het werk uit de jaren 80 is minstens even mooi en bijzonder.



De Britse band King Crimson heeft een zeer omvangrijk oeuvre op haar naam staan, maar wanneer je je beperkt tot de reguliere studioalbums van de band is het best te overzien. Grof gezegd bestaat het oeuvre van de legendarische band dan uit de zeven albums die tussen 1969 en 1974 werden gemaakt, uit de drie albums die stammen uit de jaren 80 en de drie albums die vanaf de jaren 90 werden gemaakt. 

King Crimson leverde in de eerste zes jaar van haar bestaan een serie klassiekers af, want zo mogen In The Court Of The Crimson King (1969), In The Wake Of Poseidon (1970), Lizard (1970), Islands (1971), Larks' Tongues in Aspic (1973), Starless And Bible Black (1974) en Red (1974) best genoemd worden. Het zijn albums die destijds het etiket symfonische rock of progrock opgeplakt kregen, maar hiermee doe je de muziek van de band wel wat te kort. 

Ik heb het vroege werk van King Crimson hoog zitten, maar ik heb net iets meer met de drie albums die de band gedurende de jaren 80 maakte, al is het maar omdat deze albums de tand des tijds nog beter hebben doorstaan. Discipline uit 1981, Beat uit 1982 en Three Of A Perfect Pair (1984) worden wel gezien als een trilogie en zijn gemaakt in dezelfde samenstelling. 

Het is een samenstelling die flink afweek van de bezetting in de eerste jaren van King Crimson, want in 1981 was van de leden van het eerste uur alleen voorman Robert Fripp nog over. Hij wordt bijgestaan door meesterdrummer Bill Bruford, die ook op de laatste twee jaren 70 albums van King Crimson al van de partij was, bassist Tony Levin en gitarist Adrian Belew, die in de jaren ervoor onder andere bij David Bowie en Talking Heads had gespeeld. 

Van de drie jaren 80 albums van King Crimson gaat mijn voorkeur uit naar Discipline uit 1981. Het is een album dat zijn tijd in 1981 lichtjaren vooruit was en dat ruim veertig jaar na de release nog altijd fris en urgent klinkt. Discipline heeft een in alle opzichten uniek geluid en het is een geluid dat voor een belangrijk deel wordt bepaald door het bijzondere gitaarspel van Robert Fripp en Adrian Belew. 

Robert Fripp had in 1981 een uniek geluid ontwikkeld, dat nauwelijks meer klonk als een gitaargeluid en dat bestond uit herhalende patronen, het vloeit op Discipline prachtig samen met het gitaarspel van Adrian Belew, dat ook verre van conventioneel klinkt. Het levert een bij vlagen behoorlijk experimenteel en eclectisch geluid op, dat werd vervolmaakt door het fraaie baswerk van Tony Levin en het onnavolgbare drumwerk van Bill Bruford. 

Door de zang van Adrian Belew doet Discipline af en toe wel wat denken aan het vroege werk van Talking Heads, maar het album heeft ook een uniek geluid, dat ook de volgende twee albums van King Crimson zou bepalen. De songs op Discipline maken vaak een wat gejaagde indruk, wat wordt versterkt door het bijzondere gitaarwerk op het album, maar met Matte Kudasai bevat Discipline ook een bijzonder sfeervolle ballad. 

Ik luister tegenwoordig vaker naar het vroege werk van King Crimson, waarop overigens een fascinerende lijst topmuzikanten voorbij komt, maar toen Discipline een tijdje terug weer eens door de speakers kwam was ik weer diep onder de indruk van de energie van en de experimenteerdrift op het album. Het is een album dat als het deze week zou worden uitgebracht zou worden bestempeld als fris en avontuurlijk en over hoeveel albums die meer dan veertig jaar oud zijn kun je dat zeggen? Erwin Zijleman


Discipline van King Crimson is verkrijgbaar via de Mania webshop: