Luister naar Histoire de Melody Nelson van Serge Gainsbourg en je hoort een album dat in 1971 zijn tijd ver vooruit was. Het is echter ook een album van een soort dat nu niet meer gemaakt wordt. De Franse muzikant zou in 2023 niet weg zijn gekomen met de thematiek van het conceptalbum, maar ook in muzikaal opzicht kom ik geen albums als dit album meer tegen. Serge Gainsbourg combineert op zijn meesterwerk rock vol uiteenlopende invloeden met rijk georkestreerde en beeldende klanken en voegt hier zijn fluisterzang aan toe, hier en daar bijgestaan door de fluisterstem van zijn muze Jane Birkin. Het levert een uniek maar ook verschrikkelijk goed album op.
De in 1991 overleden muzikant Serge Gainsbourg heeft niet alleen enorm veel invloed gehad op de ontwikkeling van de Franse popmuziek, maar wordt inmiddels ook buiten de Franse landsgrenzen gezien als een van de allergrootsten uit de geschiedenis van de popmuziek. En terecht. De muzikant uit Parijs heeft ons een flinke stapel albums nagelaten, maar ik vind het nog altijd een lastig te duiden oeuvre. Het is een oeuvre dat op zijn minst wisselvallig is, maar ook de mindere albums van de Franse muzikant hebben hun geniale momenten.
Serge Gainsbourg maakte zijn beste albums tussen 1967, toen de soundtrack bij de film Anna verscheen, en 1976, het jaar waarin het album L'Homme à Tête de Chou werd uitgebracht. Voor dat laatste album heb ik altijd een enorm zwak gehad, maar als ik het beste album van Serge Gainsbourg moet kiezen kom ik zonder enige twijfel uit bij Histoire de Melody Nelson uit 1971.
Dat is op zich geen verrassende keuze, want het album wordt over het algemeen gezien als het onbetwiste meesterwerk van de Franse muzikant, al verkocht het in 1971 voor geen meter. Het is een album dat zich heeft laten inspireren door het werk van de Russische schrijver Vladimir Nabokov in het algemeen en zijn roman Lolita in het bijzonder. Histoire de Melody Nelson vertelt het verhaal van de piepjonge Britse Melody Nelson die in Parijs wordt aangereden door de Rolls Royce van een volwassen man, wat uiteindelijk resulteert in een romance, die eindigt met de trieste dood va de jonge vrouw.
Ik weet niet of de thematiek van het conceptalbum in 1971 stof deed opwaaien, maar dat zou in 2023 ongetwijfeld anders zijn. Histoire de Melody Nelson is overigens niet alleen een eerbetoon aan het werk van Vladimir Nabokov, maar het is er vooral een aan Serge Gainsbourg’s toenmalige muze Jane Birkin, die ook tekent voor de vrouwenstem op het album.
Het verhaal van Histoire de Melody Nelson is in het perspectief van het heden misschien wat discutabel, maar in muzikaal opzicht is het nog altijd een geweldig album. Op Histoire de Melody Nelson werkt Serge Gainsbourg samen met de componist en arrangeur Jean-Claude Vannier, die tekent voor rijke orkestraties met veel strijkers en af en toe een koor. Deze rijke orkestraties bepalen voor slechts een deel het geluid op het album, want Histoire de Melody Nelson heeft ook een meer gitaar georiënteerd geluid met invloeden uit de rock, psychedelica, blues, funk en jazz.
Op het album maakt Serge Gainsbourg met enige regelmaat gebruik van repeterende passages, waardoor het album een eenheid wordt. Het contrast tussen de filmische strijkerspartijen en de als jams klinkende passages met een hoofdrol voor gitaren maken van Histoire de Melody Nelson een razend spannend album en het is een album van een soort die momenteel niet meer gemaakt wordt.
Serge Gainsbourg stond aan de basis van de Franse zuchtmeisjes pop, maar op Histoire de Melody Nelson moeten we het vooral doen met de grotendeels gesproken zang van de Franse muzikant, die hier en daar wordt bijgestaan door de fluisterzang van Jane Birkin. Het originele album bevat slechts 28 minuten muziek, maar het is 28 minuten lang een fascinerende roller coaster ride. Het is een album dat stiekem veel invloed heeft gehad op de ontwikkeling van de popmuziek en het is nog altijd een mooi startpunt voor het ontdekken van het unieke oeuvre van Serge Gainsbourg. Erwin Zijleman
Histoire de Melody Nelson van Serge Gainsbourg is verkrijgbaar via de Mania webshop: