Voor het laatste wapenfeit van Natalie Merchant moesten we tot voor kort terug naar 2003, toen ze in eigen beheer het prachtige The House Carpenter’s Daughter uitbracht. Deze vooral met traditioneel aandoende folksongs gevulde plaat volgde op drie succesvolle en behoorlijk veelzijdige soloplaten (Tigerlily uit 1995, Ophelia uit 1998 en Motherland uit 2001) en een imposante stapel platen met haar band 10,000 Maniacs. De afgelopen jaren deed Natalie Merchant het vanwege de geboorte van haar dochter wat rustiger aan, maar met Leave Your Sleep is de zangeres die inmiddels al een jaar of dertig hele bijzondere muziek maakt gelukkig weer helemaal terug. Leave Your Sleep is een ambitieuze plaat, waarop Natalie Merchant een aantal gedichten verwerkt tot popsongs. Dat klinkt nogal pretentieus, maar omdat Leave Your Sleep net zo makkelijk aan de slag gaat met literaire hoogstandjes als met eenvoudige rijmpjes voor kinderen, valt dit gelukkig erg mee. Waar Natalie Merchant op The House Carpenter’s Daughter nog koos voor een uiterst sobere setting, zijn op Leave Your Sleep kosten noch moeite gespaard. Aan de plaat werkten in totaal zo’n 125 muzikanten mee, terwijl voor de productie en mix een beroep werd gedaan op zwaargewichten als Andres Levin (bekend van zijn werk met David Byrne), Nick Wollage (verantwoordelijk voor de soundtracks van een aantal aansprekende Britse films) en Steven Rosenthal (die in zijn New Yorkse The Magic Shop studio de groten der aarde voorbij zag komen). De luxe-editie van Leave Your Sleep bevat maar liefst 26 songs en ze klinken bijna allemaal anders. Natalie Merchant koos voor iedere song de best passende muzikanten en nam de tracks vervolgens vrijwel live op, wat een gevarieerd en dynamisch klanken- en stijlenpalet oplevert. Bijgestaan door onder andere The Wynton Marsalis Quintet, Medeski, The Klezmatics, The New York Philharmonic, The Chinese Music Ensemble of New York en The Memphis Boys, schakelt Natalie Merchant met speels gemak tussen onder andere folk, country, jazz, chamber pop, klezmer, cajun, Chinese muziek, bluegrass, reggae en pop. In muzikaal opzicht klinkt het allemaal geweldig en bovendien kleuren de uiteenlopende klanken prachtig bij Natalie Merchant’s unieke stem. Natalie Merchant weet ook op Leave Your Sleep weer te ontroeren met vocalen vol emotie en passie. In technisch opzicht is het misschien geen hele bijzondere zangeres, maar iedere noot die ze zingt komt aan. Leave Your Sleep klinkt aan de ene kant anders dan alles wat Natalie Merchant de afgelopen 30 jaar heeft gemaakt, maar op hetzelfde moment is het toch ook weer een typische Natalie Merchant plaat. Een lange muzikale pauze heeft maar zelden een positief effect op de ontwikkeling van een muzikant, maar Natalie Merchant keert na zeven jaar als herboren terug met een plaat die zich absoluut kan meten met haar beste werk. Met Leave Your Sleep is Natalie Merchant helemaal terug; het is misschien wel het beste muzieknieuws dat 2010 ons tot dusver heeft gebracht. Erwin Zijleman