De meningen waren vorig jaar zeer verdeeld, maar ik hoefde er bij het kiezen van mijn favoriete 14 platen van 2014 niet lang over na te denken. Sun Kil Moon maakte vorig jaar met Benji een prachtplaat, die niet alleen behoort tot het beste dat Sun Kil Moon tot dusver maakte, maar zich ook kan meten met alles dat Mark Kozelek in andere hoedanigheden maakte. Een onbetwiste jaarlijstjesplaat dus. ‘Mark Kozelek grijpt je bij de strot met songs die lezen als een roman en aan komen als een mokerslag’ schreef ik vorig jaar en dat vind ik nog altijd een treffende omschrijving van de muziek op Benji.
Het is een omschrijving die ook van toepassing is op de nieuwe plaat van Sun Kil Moon, Universal Themes. Ook op de nieuwe plaat van Sun Kil Moon vertelt Mark Kozelek immers weer prachtige, indringende en vaak van melancholie over lopende verhalen, waarbij het niet zoveel uit maakt of hij de grote thema’s van het leven aansnijdt of kleine huiselijke taferelen in detail beschrijft.
Voorganger Benji was al geen makkelijke plaat, maar op Universal Themes maakt Mark Kozelek het ons nog net wat lastiger. De nieuwe plaat van Sun Kil Moon bevat acht tracks, maar voor deze tracks heeft Sun Kil Moon maar liefst 70 minuten nodig, wat betekent dat de tracks gemiddeld zo’n negen minuten duren.
Net als op Benji bestaan deze tracks voor een belangrijk deel uit akoestisch gitaarspel en de indringende stem van Mark Kozelek, die vertelt en pas stopt met vertellen wanneer hij zijn hele verhaal gedaan heeft. Wanneer Mark Kozelek even geen verhaal vertelt is er ruimte voor wat elektronica en de vrij elementaire percussie van Sonic Youth drummer Steve Shelley, maar net als Benji is Universal Themes over het algemeen een behoorlijk ingetogen en sobere plaat, al bevat de plaat ook een aantal wat rauwere tracks.
Het valt niet mee om met dit soort muziek de aandacht vast te houden en al helemaal niet wanneer dit moet met songs van 9 minuten, maar Mark Kozelek slaagt er ook dit keer moeiteloos in. Als Mark Kozelek vertelt kun je alleen maar luisteren en word je langzaam maar zeker het verhaal in gezogen.
Wanneer dat gebeurt komt ook de muziek steeds meer tot leven. Het op het eerste gehoor eenvoudige getokkel van Mark Kozelek blijkt omgeven door meerdere lagen die allemaal bijdragen aan het bijzondere effect dat de plaat heeft op de luisteraar.
Benji was al geen vrolijke plaat, maar Universal Themes klinkt nog wat donkerder en desolater, wat nog beter tot uitdrukking komt wanneer Mark Kozelek incidenteel kiest voor rauwe en elektrische songs, die wel wat doet denken aan Neil Young in zijn rauwste dagen.
Iedereen die Benji vorig jaar te ruw en te lastig vond hoeft niet te beginnen aan Universal Themes, dat ruwer, complexer en donkerder is dan zijn voorganger. Iedereen die vorig jaar in de ban was van Benji en uitzag naar meer wordt echter op zijn of haar wenken bedient.
Universal Themes klinkt zo af en toe misschien of Mark Kozelek de plaat na een avondje stevig doorzakken heeft opgenomen op een deprimerende hotelkamer, maar het is ook een plaat vol diepgang en emotie. Of om aan te sluiten bij mijn recensie van Benji; Universal Themes staat vol met songs die lezen als een roman en aankomen als een mokerslag. De roman is dit keer nog wat intenser en meeslepender, de mokerslag nog wat meedogenlozer.
Dat Universal Themes ook dit jaar jaarlijstjes gaat halen lijkt me zeker, al zijn er waarschijnlijk meer muziekliefhebbers die hard weglopen voor deze plaat van het unieke talent Mark Kozelek. Ik weet inmiddels hoe ik er over denk. Erwin Zijleman
