28 november 2019

Boek: Holly George-Warren - Janis (Her Life And Music)

Janis Joplin trad in 1970 tot de club van 27, maar was in de 27 voorliggende jaren goed voor een buitengewoon fascinerend en indrukwekkend levensverhaal
Er zijn meer boeken over Janis Joplin, maar Janis van Holly George-Warren is wat mij betreft de beste. De auteur staat lang stil bij de jeugd van Janis Joplin in het conservatieve Texas in de jaren 40 en 50. Janis was altijd een buitenbeentje, wat absoluut sporen had nagelaten toen ze als jonge twintiger Texas verruilde voor San Francisco, op dat moment het centrum van de hippiewereld. Vanuit Californië maakte ze vervolgens razendsnel carrière. Ze maakte een verpletterende indruk op grote festivals als Monterey en Woodstock en zou definitief toetreden tot de allergrootsten met haar album Pearl. Helaas overleed ze voordat het album zou verschijnen. De rest is geschiedenis.


De carrière van Janis Joplin is in een paar woorden te omschrijven als “kort, maar zeer krachtig”. De Amerikaanse blueszangeres dook in 1967 op als zangeres van de band Big Brother & The Holding Company, bracht in 1969 haar niet volledig geslaagde debuut I Got Dem Ol' Kozmic Blues Again Mama! uit en was helaas al toegetreden tot de club van 27 toen aan het begin van 1971 haar meesterwerk en zwanenzang Pearl verscheen. 

In de tussenliggende jaren raasde Janis Joplin als een wervelwind door de geschiedenis van de popmuziek. Natuurlijk stond ze op Woodstock, maar haar meest indrukwekkende optreden gaf ze wellicht al twee jaar eerder op het even legendarische Monterey Pop Festival. 

Janis Joplin werd slechts 27 jaar oud en was maar een paar jaar wereldberoemd, maar toch heeft Holly George-Warren, die flink wat uitstekende boeken over popmuziek op haar naam heeft staan, 400 pagina’s volgeschreven over het leven van Janis Joplin. 

Het meest intrigerend vond ik misschien nog wel de hoofdstukken over haar jeugd. Janis Joplin groeide op in Port Arthur, Texas. Het was een zeer conservatieve omgeving waarin de jonge Janis Joplin heen en weer werd getrokken tussen haar religieuze moeder en haar ruimdenkende en atheïstische vader. De een trok haar het kerkkoor in waar ze haar stem ontdekte, de andere stimuleerde haar om vooral na te denken en veel te lezen. 

Janis deed het uitstekend op school en mocht al snel twee klassen overslaan, waardoor ze de aansluiting bij haar klasgenoten wat mistte. Omdat Janis wat laat werd bedeeld met vrouwelijke vormen voelde ze zich vaak “one of the guys”. Haar mannelijke leeftijdsgenoten vonden haar lichamelijk misschien niet zo interessant, maar in intellectueel en cultureel opzicht vond de jonge Janis, die inmiddels de rock ’n roll had ontdekt, wel aansluiting. 

Door haar omgang met het andere geslacht kreeg Janis in Port Arthur een slechte naam; overigens niet geheel terecht, want waar al haar keurige klasgenotes het bed al hadden gedeeld, voldeed Janis nog volledig aan de verwachtingen die men in het Port Arthur van de jaren 50 had met betrekking tot ongehuwde vrouwen. 

Janis ontsnapte aan alle regels in Texas door in de tweede helft van de jaren 60 naar San Francisco te reizen, waar het allemaal gebeurde op dat moment. De rest is geschiedenis. Janis Joplin groeide met haar rauwe strot en tomeloze energie al snel uit tot een wereldster. Janis werkte hier keihard voor en deed dit met een verrassend perfectionisme. 

Buiten het podium haalde ze met minstens net zoveel energie in wat ze in haar jeugd zo gemist had. Janis versleet de nodige mannen, gaf gehoor aan haar biseksuele gevoelens en pakte stevig uit met alcohol en drugs. Dat laatste werd haar op 4 oktober 1970 fataal. Een overdosis heroïne in een hotelkamer in Hollywood maakte een einde aan het leven van de rockster die feitelijk nog moest beginnen aan haar carrière. 

Het is allemaal prachtig te lezen in de uitstekende biografie van Holly George-Warren, die met veel oog voor detail het leven van Janis Joplin beschrijft en dit bijzondere leven bovendien probeert te duiden en te verklaren. Ik heb meer boeken over Janis Joplin gelezen, maar dit vind ik de beste. Erwin Zijleman