Het maken van een jaarlijst blijft een lastige bezigheid en bovendien een momentopname. Van de bijna 350 platen die ik dit jaar heb besproken, bleven na een eerste selectie nog ongeveer 125 platen over. Dat werden er vervolgens nog redelijk makkelijk 75, maar de 25 platen die in de laatste ronde af zijn gevallen misstaan geen van allen in de onderstaande lijst en hadden er misschien wel in gestaan als ik de selectie een paar dagen eerder of later had gemaakt.
Vervolgens ben ik eindeloos gaan schuiven met de 50 geselecteerde platen, tot ik het gevoel had dat het ongeveer goed was. De onderstaande platen zijn niet noodzakelijkerwijs de beste of meest vernieuwende platen van 2017. Het zijn de platen die het meest met mij hebben gedaan en die me uiteindelijk het dierbaarst zijn geworden. Het is wederom een lijst waarin de vrouwelijke singer-songwriters domineren en waarin melancholie bonuspunten oplevert, al maakt ook een goede popplaat of een experimentele rockplaat bij mij een goede kans op een hoge notering.
De onderstaande lijst is voor mij de afsluiting van het muziekjaar 2017. Ik vond het een mooi muziekjaar. Ook in 2017 ontvielen ons weer een paar grote muzikanten, maar 2017 was toch niet zo donker als 2016. 2017 was zeker geen jaar vol muzikale vernieuwing, maar het aantal bovengemiddeld goede platen was voor mij heel acceptabel. Ik heb me de afgelopen weken eindeloos laten inspireren door de jaarlijsten van anderen en hoop natuurlijk dat ook de onderstaande lijst goed is voor inspiratie. Op naar het muziekjaar 2018.
De jaarlijst: van 50 naar 1
50-41
De nummers 50 tot en met 41 met de indringende breakup plaat van Imelda May, de nauwelijks opgemerkte maar verrassend sterke rootsplaat van Natalie Hemby, de sprookjesachtige en intieme klanken van het Noorse Picidae, de volgende collectie perfecte popsongs van meester songwriter Ron Sexsmith, de ongrijpbare bombast van Jen Gloeckner, de ultieme groeiplaat (die nog niet is uitgegroeid) van Aldous Harding, de fascinerende en veelkleurige rockplaat van het Noorse Soup, de onweerstaanbaar lekkere popliedjes van de zusjes Haim, de ongrijpbare en heerlijk stekelige rockmuziek van Big Thief en het veelzijdige bombast van het nog altijd zeer productieve en Noorse Motorpsycho,
50. Imelda May - Life. Love. Flesh. Blood
49. Natalie Hemby – Puxico
48. Picidae - It's Another Wor d.
47. Ron Sexsmith - The Last Rider
46. Jen Gloeckner – VINE
45. Aldous Harding - Party
44. Soup - Remedies
43. HAIM - Something To Tell You
42. Big Thief – Capacity
41. Motorpsycho - The Tower
40-31
De nummers 40 tot en met 31 met de zwaar onderschatte en honingzoete verleiding van Alvvays, de evenzeer onderschatte en totaal ongrijpbare gitaarplaat van Beaches, de optimistische breakup plaat van Waxahatchee, de donkere en bijzonder fascinerende luistertrip van Widowspeak, de bijna verstilde maar bijzonder fraai ingekleurde pracht van Sumie, de tot op het bot uitgeklede rootssongs van Steph Cameron, de benevelende country van Queen Of San Antonio Angelica Rockne, het sprankelende avontuur van de Noorse EERA, de geweldige rootssongs van smaakmaker Chris Stapleton en de theatrale en bijzonder eigenzinnige gitaarplaat van Anna Coogan.
40. Alvvays - Antisocialites
39. Beaches - Second Of Spring
38. Waxahatchee - Out In The Storm
37. Widowspeak - Expect The Best
36. Sumie - Lost in Light
35. Steph Cameron - Daybreak Over Jackson Street
34. Angelica Rockne - Queen Of San Antonio
33. EERA - Reflection Of Youth
32. Chris Stapleton - From A Room, Vol. 2
31. Anna Coogan - The Lonely Cry Of Space And Time
30-21
De nummers 30 tot en met 21 met de zuchtmeisjes pop met inhoud van Charlotte Gainsbourg, de ongrijpbare dreampop en indie-rock van het avontuurlijk Japanese Breakfast, het volgende volstrekt tijdloze meesterwerk van Malojian, de eigenzinnige sprookjeswereld van Kaitlyn Aurelia Smith, de rootsplaat met talloze echo's uit het verleden van Margo Price, de zowel dromerige als venijnige dreampop van Girlpool met gitaarwerk om je vingers bij af te likken, de heerlijk traditionele bluesplaat van topzangeres Eilen Jewell, de zwaar verslavende rockplaat van het Amerikaanse Bully, de geweldige crooner plaat van ouwe rot Jim Lauderdale en de avontuurlijke en gloedvolle R&B van Kelela. die in de voetsporen treedt van geweldenaar Solange.
30. Charlotte Gainsbourg - Rest
29. Japanese Breakfast - Soft Sounds From Another Planet
28. Malojian - Let Your Weirdness Carry You Home
27. Kaitlyn Aurelia Smith - The Kid
26. Margo Price - All American Made
25. Girlpool – Powerplant
24. Eilen Jewell - Down Hearted Blues
23. Bully - Losing
22. Jim Lauderdale - London Southern
20-11
De nummers 20 tot en met 11 met , de fascinerende en steeds maar verder groeiende conceptplaat van Hurray For The Riff Raff, de intieme en wonderschone folksongs van Julie Byrne, de uiterst veelzijdige en razend knap in elkaar stekende rootsplaat van Curse Of Lono, de onwaarschijnlijke mix van Phil Spector en Mazzy Star van Gabriella Cohen, de grote sprong voorwaarts van het Canadese The Weather Station, de onverwachte en glorieuze terugkeer van cultheld en The Only Ones voorman Peter Perrett, de tijdloze en uit duizenden herkenbare popliedjes van Aimee Mann in topvorm, de zwoele en zoete verleiding van de Française Louane, de intense, avontuurlijke en ongrijpbare sprookjeswereld van Sevdaliza en het helaas nog altijd miskende meesterwerk van The Barr Brothers.
20. Hurray For The Riff Raff - The Navigator
19. Julie Byrne - Not Even Happiness
18. Curse Of Lono - Severed
17. Gabriella Cohen - Full Closure And No Details
16. The Weather Station - The Weather Station
15. Peter Perrett - How The West Was Won
14. Aimee Mann - Mental Illness
13. Louane - Louane
12. Sevdaliza - ISON
11. The Barr Brothers - Queens Of The Breakers
10-1
En dan de nummers 10 tot en met 1. De top 10 wordt net als de rest van de lijst gedomineerd door vrouwen, maar het kan alle kanten op. Van de donkere melancholie van Julien Baker en Phoebe Bridgers naar de door het verleden geïnspireerde klanken van Miranda Lee Richards en Cindy Lee Berryhill. Van de tijdloze songs van Angharad Drake en Anna Tivel naar de avontuurlijke pop van Lorde en London Grammer of de betoverende en sprankelende songs van Ilen Mer. Curtis Harding redt de eer voor de mannen met heerlijk zweverige psychedelische soul die zowel een brug naar het verleden als naar de toekomst slaat.
Jaren 80 cultheld Cindy Lee Berryhill was jarenlang weinig actief in de muziek vanwege de zorg voor haar inmiddels overleden echtgenoot, maar keerde dit jaar terug met het in Nederland onderbelichte maar fantastische The Adventurist. De plaat staat natuurlijk stil bij de dood, maar viert vooral het leven. Cindy Lee Berryhill doet dat nog steeds met de 'new folk' die ze zelf in de jaren 80 op de kaart zette. Het levert een plaat op die anders klinkt dan de meeste andere platen van vrouwelijke singer-songwriters en wat straalt het een kracht en urgentie uit. Fantastische plaat van een helaas door velen vergeten (cult)held uit de jaren 80.
9. Miranda Lee Richards - Existential BeastOok bij Miranda Lee Richards moest ik een tijdje terug in de tijd, maar het sterke Existential Beast laat horen dat ze het nog steeds kan. Ik hoop ieder jaar op een plaat van Mazzy Star, maar ik vraag me af of Mazzy Star had kunnen tippen aan het niveau dat Miranda Lee Richards haalt op Existential Beast. De Amerikaanse singer-songwriter sleept op bijzondere en aangenaam bezwerende wijze invloeden uit een aantal decennia rockmuziek en psychedelica naar het heden en smeedt alles op geheel eigen wijze aan elkaar. En ondertussen geeft ze ook haar nieuwe president nog een verdiende veeg uit de pan. Een van de miskende meesterwerken van 2017.
De Nederlandse band Ilen Mer verraste een paar jaar geleden al eens met een authentiek aandoende folkplaat met een bijzondere (aan Kate Bush herinnerende) twist, maar gooit op Öar echt alle remmen los. Öar liet zich inspireren door de rust en stilte van de uitgestrekte Zweedse natuur, maar slaat ook allerlei onverwachte wegen in, wat een sprankelende plaat oplevert vol prachtige klanken, verrassende wendingen en natuurlijk de bijzondere stem van frontvrouw Merit Visser, die de muziek van Ilen Mer steeds weer naar grote hoogten tilt. Met Öar schaart Ilen Mer zich definitief onder de leukste Nederlandse bands van het moment en levert het een 100% jaarlijstjes plaat af.
7. Angharad Drake - GhostGhost van Angharad Drake heb ik maanden laten liggen, maar wat ben ik inmiddels gesteld of misschien zelfs wel verliefd op deze plaat. De Australische singer-songwriter wilde een vol klinkende plaat maken, maar toen de producer moest afhaken vanwege urgentere klussen, heeft ze maar de betoverend mooie eenvoud van Ghost gemaakt. Het is een plaat vol folksongs zonder opsmuk maar vol verleiding. Na één keer horen was ik helemaal om, maar hoe vaker ik deze plaat hoor, hoe mooier hij wordt. Er verschenen dit jaar nogal wat intieme folkplaten van niveau, maar Angharad Drake steekt er wat mij betreft een flink stuk bovenuit met een plaat die echt veel meer aandacht verdient.
Small Believer van Anna Tivel kwam ik bij toeval tegen in de Euro Americana Chart, maar toen ik de plaat eenmaal hoorde was ik er direct verliefd op, al was het maar omdat Anna Tivel de eerste herfstdagen van 2017 werkelijk prachtig inkleurde met haar mooie songs, warme klanken en heerlijke stem. Anna Tivel kent haar klassiekers op deze volstrekt tijdloze singer-songwriter plaat, maar slaagt er ook in om fris en eigentijds te klinken, waardoor Small Believer uiteindelijk flink boven het maaiveld uitsteekt en dan ook terecht opduikt in mijn top 10. De perfecte plaat voor koude herfst en winter dagen, maar in de lente is het vast ook prachtig.
Curtis Harding debuteerde een paar jaar geleden met een plaat die vintage soul combineerde met rauwe garagerock. Het bleek een geslaagde combinatie die naar meer smaakte. Op Face Your Fear slaat Curtis Harding samen met producer Danger Mouse echter een andere weg in. De Amerikaan staat nog steeds met één been in de vintage soul uit de jaren 60 en 80, maar heeft zijn geluid verrijkt met een flinke dosis psychedelica. Face Your Fear herinnert met de heerlijk zweverige klanken aan de hoogtijdagen van Curtis Mayfield, maar klinkt op een of andere manier ook modern. Het levert een plaat op die groeit en groeit en groeit en veel meer is dan een hele smakelijke portie retro soul.
Truth Is A Beautiful Thing leek bij eerste beluistering wat minder dan het zo bejubelde debuut van London Grammar, maar wat is het een groeiplaat. De Britse band kiest op haar tweede plaat niet voor de makkelijke weg, maar voor een loom en broeierig geluid dat zich niet onmiddellijk opdringt. Wanneer de dromerige klanken je eenmaal te pakken hebben, blijken ze echter van een bijzondere schoonheid en intensiteit. Het past allemaal prachtig bij de unieke stem van Hannah Reid, die ook op de tweede plaat van London Grammar weer laat horen dat ze moet worden gerekend tot de beste zangeressen van het moment. Weergaloze plaat van dit Britse trio.
De Nieuw-Zeelandse Lorde was pas 17 toen ze met Royals een wereldster werd. Met haar debuut schaarde zich onder de succesvolle popprinsessen, maar op Pure Heroine liet Lorde al horen dat ze veel meer in huis had. Dat doet ze nog wat nadrukkelijker op haar tweede plaat Melodrama. Lorde heeft niet alleen wat meer levenservaring, maar heeft ook een nog beter oor voor lekker in het gehoor liggende popliedjes met een dubbele bodem. Ondanks een heel legioen aan topproducers doet de Nieuw-Zeelandse muzikante stiekem haar eigen ding en stopt ze haar aanstekelijke popliedjes vol aangename verrassingen. Je moet er wel open voor staan, maar als je er open voor staat is Melodrama een schatkist vol bijzondere en wonderschone verrassingen.
Phoebe Bridgers is nog piepjong, maar heeft een debuut afgeleverd dat vol staat met ellende. Stranger In The Alps is een aardedonkere plaat, maar het is ook een plaat vol schoonheid. De Amerikaanse singer-songwriter beschikt over een mooi en vaak fluisterzacht stemgeluid en heeft gezorgd voor een bijpassende instrumentatie. Het is een instrumentatie die opvalt door de bijzondere accenten die vooral door elektrische gitaren worden aangebracht en die de muziek van Phoebe Bridgers iets duisters of op zijn minst iets mysterieus geven. Phoebe Bridgers is piepjong, maar haar songs klinken door alle ellende doorleefd en volwassen. Het levert een plaat op die ik vanaf de eerste luisterbeurt heb gekoesterd.
En dan de nummer 1!
1. Julien Baker - Turn Out The Lights
Julien Baker haalde twee jaar geleden de tweede plaats in mijn jaarlijstje met haar indrukwekkende debuut Sprained Ankle en komt met haar tweede plaat nog een plekje hoger. Turn Out The Lights klinkt wat minder sober dan het terecht zo bejubelde debuut, maar is minstens net zo donker. Julien Baker is nog jong, maar heeft een heleboel ellende achter zich. Dat hoor je in haar songs die overlopen van melancholie en in de gitaarlijnen die de ruimte donker kleuren. Het meeste leed hoor je in de stem van Julien Baker, die het hier en daar uit schreeuwt. Turn Out The Lights is een intense en emotionele plaat. Luisteren naar Julien Baker doet soms bijna pijn, maar wat is het ook wonderschoon. Plaat van het jaar. Punt.
Morgen nog een extra dag om te kijken naar de jaarlijst over 2017. Op maandag nog een lijstje met de voor mij mooiste reissues en de muziekboeken van 2017. De resterende dagen van 2017 gebruik ik voor ontdekkingen uit de jaarlijstjes van anderen en misschien komt er ook nog wel een interessante kerstplaat voorbij. Erwin Zijleman