Een Spaanse verrassing uit het jaarlijstje van de Volkskrant en het is een verrassing die naar veel meer smaakt
El Mar Querer van Rosalía haalde de afgelopen weken nogal wat jaarlijstjes en dat is best bijzonder voor een plaat die weliswaar uitbundig flirt met pop en R&B, maar die ook nadrukkelijk put uit de archieven van de traditionele Spaanse Flamenco en gipsy muziek. El Mar Querer schommelt heen en weer tussen lekker in het gehoor liggende popliedjes met een eigenzinnige twist en songs die veel nadrukkelijker de traditionele Spaanse muziek en het experiment opzoeken. Muziek die doet verlangen naar de zomer, maar ook muziek die op fascinerende wijze een winteravond kan verwarmen.
Ik zag El Mar Querer van Rosalía de afgelopen weken al een paar keer voorbij komen in jaarlijstjes, dus mijn interesse was al gewekt toen de plaat, toch wel wat verrassend, dit weekend de jaarlijst van de Volkskrant aanvoerde. Het was wel een extra stimulans om eens snel naar de plaat te luisteren.
Rosalía Vila Tobella is een jonge Spaanse zangeres, die eerder dit jaar een dikke zomerhit scoorde met het aanstekelijke Pienso en tu Mirá, maar ook de recensenten van het kritische Pitchfork wist te overtuigen met haar muziek.
Rosalía doet dit met muziek die met één been in de traditionele Spaanse muziek staat, maar met het andere been vol kiest voor de pop. Rosalía haalt flink wat invloeden uit de Spaanse flamenco muziek en flirt hiernaast met de gipsy muziek uit het Zuid-Europese land. Invloeden uit de Spaanse muziek worden vervolgens gegoten in aanstekelijke songs, die aansluiten bij de popmuziek zoals deze in de Verenigde Staten en dan met name in de pop, hiphop en R&B wordt gemaakt.
Zeker in de meest toegankelijke songs op de plaat doet Rosalía niet onder voor de grote pop- en R&B prinsessen van het moment, maar door haar Spaanse roots klinkt ze wel anders. Het doet me af en toe wel wat denken aan de muziek van Christine & The Queens, al is deze met invloeden uit de Franse pop en het Franse chanson minder ver verwijderd van de Amerikaanse popmuziek dan Rosalía (al zal het Spaans weer minder barrières opwerpen dan het Frans).
Rosalía is de afgelopen maanden wereldwijd onthaald als nieuwe ster, maar in haar vaderland is er ook kritiek. De jonge zangeres uit Barcelona zou de tradities van de Spaanse flamenco muziek verkwanselen en zou door het verwerken van invloeden uit de gipsy muziek aan de haal gaan met andermans culturele erfenis. Ook de expliciete teksten van Rosalía, die hier en daar goed aansluiten bij de #MeToo beweging, vallen niet overal in goede aarde.
Zelf heb ik onbevangen geluisterd naar de tweede plaat van Rosalía en ik ben, zeker na enige gewenning, behoorlijk onder de indruk van El Mar Querer. Een aantal songs op de plaat luistert lekker weg en herinnert aan die mooie zomer van 2018, die maar niet leek te stoppen maar uiteindelijk toch is gedoofd, maar veel interessanter zijn de songs waarin de jonge Spaanse zangeres dieper in de traditionele Spaanse muziek duikt, of juist nadrukkelijk het experiment zoekt.
Rosalía bijt in haar teksten naar verluidt flink van zich af en hekelt de wijze waarop vrouwen nog steeds seksueel onderdrukt worden. Mijn Spaans is niet goed genoeg om deze teksten te kunnen volgen, maar de passie en woede zijn duidelijk hoorbaar in de krachtige vocalen van de zangeres uit Barcelona.
Rosalía verleidt meedogenloos in popliedjes die doen verlangen naar de lente en zomer van 2019, maar ze kruipt onder de huid in de minder grijpbare songs op de plaat, die je soms ver mee terug lijken te nemen naar de tijd van voor de globalisering en het massatoerisme, waarin Spanje nog een exotisch land met bijzondere eigen tradities was.
Vorige week besprak ik de eveneens in brede kring bejubelde plaat van Kali Uchis, maar El Mar Querer van Rosalía vind ik nog een stuk knapper. Hulde aan iedereen die dit direct hoorde, want de jonge Spaanse zangeres maakt het je niet altijd makkelijk op haar terecht zo geprezen tweede plaat. Erwin Zijleman