09 februari 2025

Review: John Martyn - Grace & Danger (1980)

De Britse muzikant John Martyn maakte zijn bekendste album aan het begin van de jaren 70, maar ook het in 1980 verschenen breakup album Grace & Danger is een album dat zeker niet mag worden onderschat
Persoonlijke misère levert vaak de mooiste muziek op. Het geldt ook voor de Britse muzikant John Martyn, die aan het eind van de jaren 70 zijn huwelijk zag stranden en alle ellende van de echtscheiding verwerkte op het prachtige Grace & Danger. Samen met een aantal uitstekende muzikanten, onder wie drummer Phil Collins, werd een geweldig klinkend album gemaakt met songs vol melancholie. In muzikaal opzicht klinkt het nog altijd uitstekend en ook in vocaal opzicht presteert John Martyn op Grace & Danger op de toppen van zijn kunnen. Grace & Danger heeft niet dezelfde status als Solid Air uit 1973, maar het album doet er in muzikaal en vocaal opzicht zeker niet voor onder.



De Britse muzikant John Martyn is lang niet zo bekend als een aantal van zijn generatiegenoten, maar moet absoluut worden gerekend tot de grootheden uit de Britse folk en folkrock. John Martyn werd geboren als Iain David McGeach en groeide op in het Schotse Glasgow. Hij zette al in zijn tienerjaren de eerste stappen in de muziek en debuteerde in 1967 op zijn negentiende, nadat hij een platencontract in de wacht had gesleept bij het legendarische Island label van Chris Blackwell. 

Het eerste grote album van John Martyn verscheen in 1971 met Bless The Weather, maar de echte klapper kwam twee jaar later. Met Solid Air uit 1973 maakte John Martyn een album dat moet worden geschaard onder de klassiekers binnen de Britse folk. De Britse muzikant zou het niveau van dit album niet vaak meer benaderen, al maakte hij uiteindelijk tot de eerste jaren van het huidige millennium albums. Hierna begon een ongezond leven vol verslavingen zijn tol te eisen, waardoor de Britse muzikant in 2009 overleed op slechts 60-jarige leeftijd. 

Solid Air is inderdaad een prachtig album, maar het is niet mijn favoriete album van John Martyn. Dat is immers het in 1980 uitgebrachte Grace & Danger, al duurde het vele jaren voor ik dit door had. In 1980 verzamelde ik alles dat ook maar iets met Genesis had te maken, waardoor ik ook Grace & Danger van John Martyn in huis haalde. Dat deed ik alleen omdat Genesis drummer Phil Collins op het album tekent voor het drumwerk. Met de muziek van John Martyn kon ik in 1980 maar heel weinig, maar zo’n twintig jaar later kwam het album bij mij wel opeens binnen. 

Dat John Martyn juist Phil Collins vroeg voor het album heeft alles te maken met het feit dat beiden op dat moment hun huwelijk op de klippen zagen lopen en veel steun bij elkaar vonden. Grace & Danger van John Martyn is net als Face Value van Phil Collins een breakup-album, maar buiten de thematiek en het drumwerk hebben de albums niet zoveel met elkaar te maken. 

Phil Collins tekende op Grace & Danger overigens niet alleen voor het drumwerk, maar ook voor de achtergrondzang, terwijl John Giblin het baswerk voor zijn rekening nam en Tommy Eyre de muziek op het album voorzag van de nodige keyboards. John Martyn nam zelf het gitaarwerk en de leadzang voor zijn rekening. De stem van de Britse muzikant klonk aan het einde van zijn carrière een stuk minder, maar op Grace & Danger is de zang echt prachtig. John Martyn beschikt op het album over een mooi, maar ook veelzijdig en zeer herkenbaar stemgeluid. 

De combinatie van de hecht spelende band, met een belangrijke rol voor het uitstekende gitaarwerk van John Martyn, en de fraaie zang zorgt er voor dat Grace & Danger, dat door het label van de Britse muzikant een tijd werd tegengehouden omdat het te deprimerend zou zijn, ook 45 jaar na de release nog prachtig klinkt. 

Op het album heeft John Martyn de Britse folk deels achter zich gelaten en verruild voor een mix van pop, rock en jazz, die nog niet al teveel werd bepaald door de muzikale koerswijzigingen uit de jaren 80. Ik ontdekte het album pas echt toen ik het al twintig jaar in huis had, maar sindsdien koester ik het wat mij betreft beste album van de inmiddels helaas wat vergeten Britse muzikant. Erwin Zijleman