08 maart 2013

David Bowie - The Next Day

Wie een paar maanden geleden een nieuwe plaat van David Bowie had voorspeld, zou waarschijnlijk voor gek zijn verklaard. Bowie leek na zijn serieuze gezondheidsproblemen van een aantal jaren geleden definitief de stekker uit zijn actieve carrière te hebben getrokken en tot voor kort wees helemaal niets op een terugkeer. Inmiddels weten we beter. David Bowie is terug met The Next Day en staat opeens weer in het middelpunt van de belangstelling. Op basis van de single is The Next Day al door menigeen uitgeroepen tot de beste Bowie plaat in een aantal decennia, waardoor mijn verwachtingen op zijn minst hooggespannen waren. Nu zegt de beste Bowie plaat in een aantal decennia niet zo gek veel. Voor zijn laatste wapenfeiten moeten we minstens tien jaar terug in de tijd en komen we terecht bij de aardige maar zeker niet opzienbarende platen als Reality, Heathen en Hours. Hiervoor zaten een aantal platen waarvan ik geen chocola kon maken (Earthling en Outside) en flink wat zwakke broeders (Black Tie White Noise, Never Let Me Down, Tonight en in iets mindere mate Let’s Dance). Hiervoor kwam de laatste echt goede Bowie plaat, Scary Monsters, maar die plaat is inmiddels al 33 (!) jaar oud. Van Scary Monsters naar Heroes is maar een stapje van drie jaar en Heroes is naar verluid een belangrijke inspiratiebron geweest voor The Next Day. Dat zie je op de hoes, die voor een belangrijk deel is gebaseerd op de hoes van Heroes, maar je hoort het ook terug in een aantal tracks op The Next Day. The Next Day blijft echter zeker niet hangen in de Berlijnse jaren van David Bowie, maar lijkt vrijwel zijn hele oeuvre te recyclen. Als je goed naar The Next Day luistert, hoor je zo ongeveer de hele carrière van David Bowie voorbij komen, maar een herhalingsoefening is de plaat zeker niet. Zeker in de beste tracks op de plaat horen we de David Bowie die we al heel lang niet meer gehoord hadden. Bowie is nog altijd uitstekend bij stem, heeft zich omringd met muzikanten uit zijn rijke verleden en wist niemand dan oude meester Tony Visconti te strikken voor de productie. Veel belangrijker is het feit dat Bowie eindelijk weer eens geïnspireerd en urgent klinkt en dat hij eindelijk weer eens songs heeft geschreven die iets memorabels in zich hebben. De luxe editie van de plaat bevat 17 songs en dat is misschien wat veel van het goede, maar tussen deze 17 songs zitten er zeker 10 en misschien zelfs wel 12 die je weten te betoveren. Met name de songs die refereren aan de muziek die Bowie in zijn beste jaren maakte en de meer gitaar georiënteerde songs weten steeds meer te imponeren, vooral omdat Bowie er op één of andere manier in slaagt om de inspiratie uit het verleden om te vormen tot een fris en eigentijds geluid. The Next Day is uiteindelijk op meerdere manieren te beoordelen. Wanneer je de plaat vergelijkt met de klassiekers uit Bowie’s rijke oeuvre, volgt The Next Day op bescheiden afstand in de subtop. Als je de plaat vergelijkt met alles wat Bowie sinds Scary Monsters heeft gemaakt, steekt The Next Day er met kop en schouders bovenuit. Uiteindelijk kun je de plaat misschien maar het beste als een op zichzelf staande plaat beoordelen. In dat geval doet David Bowie mee met de betere platen van het moment. Wie had dat een aantal maanden geleden durven voorspellen? Ik niet. Erwin Zijleman