30 mei 2011

Mickey Newbury - An American Trilogy

Hoewel mijn platenkast goed is gevuld met de meest uiteenlopende singer-songwriters, deed de naam Mickey Newbury bij mij geen belletje rinkelen. Mickey Newbury dankt zijn bekendheid vooral aan de songs die hij voor anderen (onder wie Elvis Presley) schreef, maar hij heeft zelf ook een aardig stapeltje platen op zijn naam staan. Een deel van zijn werk is nu uitgebracht als een mooi uitgevoerde box-set met 4 platen en een boekje. Het is mijn eerste kennismaking met het werk van de in 2002 overleden Amerikaanse singer-songwriter en het is een kennismaking die diepe indruk heeft gemaakt en nog steeds maakt. Mickey Newbury begon ooit als countryzanger, maar koos gedurende zijn carrière voor een geluid waarin ruimte was voor allerlei invloeden. De eerste cd in de nu verschenen box-set is Looks Like Rain uit 1969. Het is een plaat met ingetogen folksongs die betrekkelijk sober worden uitgevoerd, maar elke noot is raak. De muziek van Mickey Newbury is aan de ene kant betrekkelijk simpel. Het draait vooral om zijn akoestische gitaar en zijn stem, al zijn de meeste songs op Looks Like Rain ook voorzien van buitengewoon subtiele accenten als hier en daar een belletje, een koortje of wat achtergrondgeluiden als zeegeruis en onweersklappen. De stem van Mickey Newbury bepaalt voor een belangrijk deel de kracht van de muziek van de Amerikaan. Hij beschikt over een warm en veelzijdig geluid en beschikt bovendien over het vermogen om de luisteraar vast te grijpen en in te pakken. Mickey Newbury doet dit met behoorlijk complexe songs. Het zijn over het algemeen zich langzaam voortslepende songs die indringende verhalen vertellen. Verwacht bij Mickey Newbury geen aanstekelijke refreinen, maar vooral eindeloos durende en wonderschone melodieën die steeds weer andere kanten op schieten. Looks Like Rain is een bijna rustgevende plaat die misschien 42 jaar oud is maar nog steeds actueel en urgent klinkt. Dit geldt in misschien nog wel sterkere mate voor het uit 1971 stammende ‘Frisco Mabel Joy. ‘Frisco Mabel Joy opent met Newbury’s bekendste song en de naamgever van deze box-set: An American Trilogy. Een song die iedereen kent in de behoorlijk bombastische uitvoering van Elvis Presley of van de vele genadeloze verkrachtingen door feestelijk uitgedoste zangers van minder allooi. Vergeleken met Looks Like Rain is ‘Frisco Mabel Joy een voller klinkende plaat, al wordt de bombast van An American Trilogy gelukkig niet al te vaak geëvenaard. Wat in positieve zin vooral opvalt is dat ‘Frisco Mabel Joy een veelzijdiger geluid laat horen, waarin meer invloeden uit de countrymuziek zijn te horen, maar vooral dat Mickey Newbury geweldig zingt. In vrijwel iedere song klinkt zijn warme en bijzonder emotievolle stem weer net iets anders en steeds is de impact maximaal. Dit is ook het geval op het prachtige Heaven Help The Child uit 1973. Heaven Help The Child ligt voor een belangrijk deel in het verlengde van zijn twee voorgangers, maar bevat iets toegankelijkere songs. De muzikale aankleding is weer net wat voller, al is deze minder groots en bombastisch dan op ‘Frisco Mabel Joy. Heaven Help The Child had moeten zorgen voor de grote doorbraak van Mickey Newbury en wanneer je hoort hoe goed deze plaat is, is niet te verklaren waarom deze doorbraak is uitgebleven. Naast de drie klassiekers uit zijn oeuvre bevat An American Trilogy nog een cd met restmateriaal en een radiosessie. Ook mooi, maar zeker niet zo monumentaal als de eerste drie schijven. An American Trilogy laat op bijzonder indrukwekkende wijze horen hoe goed Mickey Newbury was. Tijdens zijn leven kreeg hij als muzikant misschien niet de waardering die hij verdiende, maar dankzij het prachtige An American Trilogy is het tijd voor eerherstel. Groots! Erwin Zijleman