Toen ik Rock Bottom heel lang geleden voor de eerste keer hoorde kon ik er echt niets mee. Dat is heel lang zo gebleven, maar uiteindelijk is het kwartje toch nog gevallen. Robert Wyatt maakte het album na een zwaar ongeval, dat op Rock Bottom deels wordt verwerkt. Het album bevat invloeden uit de Canterbury scene, progrock, jazzrock, psychedelica en avant-garde en verwerkt al deze invloeden in een bijzonder geluid dat soms ontroerend mooi is, maar ook behoorlijk experimenteel kan zijn. Het tweede soloalbum van Robert Wyatt is zeker geen makkelijk album, maar neem er de tijd voor en de bijzondere schoonheid komt langzaam maar zeker aan de oppervlakte.
Er is een tijd geweest dat ik gek was op progrock, of symfonische rock zoals het toen werd genoemd. Het is een jeugdliefde, of jeugdzonde, waar ik veel tijd in heb gestoken, want toen ik alle grote albums in het genre had beluisterd, ging ik op zoek naar albums die raakten aan het genre. Dat deed ik in het pre-Internet tijdperk allemaal met behulp van OOR’s popencyclopedie en een Brits boekwerk waarvan ik de naam ben vergeten.
Een van de albums die ik op deze manier ontdekte was Rock Bottom van de Britse muzikant Robert Wyatt. Het is een album dat ik naar verluidt blind kon kopen en dat deed ik dan ook. Het album verdween echter al snel in de kast, want ik kon er ondanks een aantal pogingen geen chocola van maken. Ik kwam het album een paar weken geleden weer tegen in een lijstje met de beste albums van 1974 en was nieuwsgierig of ik nu wel uit de voeten zou kunnen met het meesterwerk van Robert Wyatt.
Robert Wyatt werd overigens bekend als drummer van de Britse band Soft Machine, maar begon aan het begin van de jaren 70 aan een solocarrière. Na de release van zijn eerste soloalbum viel hij tijdens een feestje uit een raam en sindsdien zit de Britse muzikant in een rolstoel. Drummen zat er niet echt meer in, maar dat hij nog steeds bijzondere muziek kon maken, liet hij horen op Rock Bottom.
Ik kon er inmiddels heel wat jaren geleden zoals gezegd echt niet mee uit de voeten, maar inmiddels hoor ik de schoonheid van het album, al gaat dat nog altijd niet vanzelf. Rock Bottom bevat zes lange tracks en werd geproduceerd door Pink Floyd drummer Nick Mason. Robert Wyatt haalde ook een aantal muzikale vrienden naar de Britse studio’s waar het album werd opgenomen, onder wie Richard Sinclair, Mike Oldfield en Fred Frith.
Als ik nu luister naar Rock Bottom hoor ik waarom het album halverwege de jaren 70 werd gelinkt aan symfonische rock, want hier en daar hoor je duidelijke overeenkomsten met de wat complexere progrock. Het is zeker niet het enige genre dat ik hoor op het album. Rock Bottom werd misschien nog wel steviger beïnvloed door muziek uit de Canterbury scene en bevat bovendien invloeden uit de psychedelica, de avant-garde en de jazzrock, zeker wanneer blazers worden toegevoegd.
Rock Bottom is bij vlagen een wonderschoon album met betoverend mooie klanken en bezwerende zang van Robert Wyatt. Het doet dan af en toe wel wat denken aan de muziek die Peter Gabriel maakte op zijn eerste soloalbum, maar Rock Bottom heeft ook een andere kant. De lange tracks op het album bieden ook flink wat ruimte aan het experiment en aan lange passages waarin het vooral om de textuur gaat en de standaard popsong heel ver uit het oog is verloren.
Ik vond het in eerste instantie oneerbiedig gezegd vooral een hoop gepiel, maar Rock Bottom komt beter tot zijn recht wanneer je de aandacht volledig op het album richt en de muziek van Robert Wyatt met enig geduld beluistert. Ik begrijp inmiddels volledig waarom ik lang geleden niets kon met het album, maar ik begrijp inmiddels ook waarom het album in 1974 kon rekenen op zeer positieve recensies en nog altijd wordt gezien als een meesterwerk of in ieder geval als een cultalbum. Het is bovendien een album dat meer dan 50 jaar na de release door de critici nog steeds hoog zou worden gewaardeerd, als het nu zou worden uitgebracht, wat op zijn minst bijzonder is. Erwin Zijleman
