Lawnmower Mind, het debuut van de Haagse band Smutfish, is een plaat waaraan voor mij alleen maar mooie herinneringen kleven. Toen de plaat in het voorjaar van 2004 verscheen, schreef ik wekelijks een nieuwsbrief voor Plato.NL. Het debuut van Smutfish werd hierin meerdere malen bejubeld, zette de Plato.NL nieuwsbrief min of meer op de kaart en inspireerde de eigenaar van Plato Den Haag, Harry Hoving, uiteindelijk zelfs tot het uit de grond stampen van Plato.NL Records; het label waarop de tweede oplage van het in eerste instantie in eigen beheer uitgebrachte Lawnmower Mind verscheen. Ook in muzikaal opzicht is Lawnmower Mind een plaat die goed is voor veel mooie herinneringen. Het debuut van Smutfish sloeg bij mij destijds in als een bom. In een tijd waarin het maken van Amerikaanse rootsmuziek nog grotendeels was voorbehouden aan Amerikaanse muzikanten, imponeerde Smutfish met prachtige melancholische en doorleefde muziek die in meerdere deelgenres van de Amerikaanse rootsmuziek uit de voeten kon en steeds weer verraste met opvallende klankkleuren, instrumenten en natuurlijk het unieke stemgeluid van zanger Melle. We zijn inmiddels bijna zes jaar verder en Lawnmower Mind heeft nog niets van zijn kracht en urgentie verloren en moet inmiddels worden gerekend tot één van de klassiekers uit de geschiedenis van de Nederlandse popmuziek.
De tweede plaat van Smutfish kon vervolgens alleen maar tegenvallen en deed dit dan ook. Toen ik Through A Slightly Open Door uit 2006 vanmiddag na lange tijd weer eens hoorde, was ik echter verrast door de hoge kwaliteit van de tweede plaat van Smutfish. De verrassing was er na Lawnmower Mind misschien wat af en hier en daar klonk het misschien net wat te geforceerd en te grproduceerd, maar ook Through A Slightly Open Door staat vol met Amerikaans klinkende rootsmuziek van een zeer hoog niveau en songs die in de loop der jaren eigenlijk alleen maar aan kracht hebben gewonnen. In 2006 werd de plaat echter niet op de juiste waarde geschat. Het betekende het einde van Smutfish.
De band ging vervolgens verder als John Dear Mowing Club. Vrijwel dezelfde band en vrijwel dezelfde muziek, maar wel een nieuwe kans om een droomdebuut af te leveren, wat John Dear Mowing Club aan het eind van 2007 dan ook deed. Ook het debuut van John Dear Mowing Club kan de boeken in als een klassieker. De plaat was hoorbaar beïnvloed door met name Bob Dylan en Neil Young, maar had ook nog altijd het zo herkenbare geluid dat het debuut van Smutfish drie jaar eerder zo bijzonder maakte. De derde memorabele plaat van Melle de Boer en zijn medemuzikanten. Een unieke prestatie.
Inmiddels zijn we weer ruim twee jaar verder en is de tweede plaat van John Dear Mowing Club verschenen, Melleville. Melleville ligt niet in de winkel en is ook eigenlijk veel meer dan een plaat. Het is een prachtig boekje met een zeefdruk, de teksten van de songs en een groot aantal tekeningen van de hand van Melle. Het is een boekje waar je maar in blijft bladeren, dat heerlijk ruikt naar ambachtelijke inkt, dat je er bij pakt wanneer je de teksten probeert te doorgronden en dat je nog wat intensiever bestudeert wanneer de laatste tonen van Melleville weg ebben. Het is een boekje dat een download reduceert tot een lege huls, want hoe mooi de muziek ook is, zonder het bijbehorende boekje heb je eigenlijk maar de helft (of hooguit tweederde) van het totaal.
Toch is het uiteindelijk weer de muziek die mij het diepst weet te raken. Melleville is een zeer persoonlijke plaat waarop Melle 17 mooie en indringende verhalen vertelt. Soms is het meteen duidelijk waar Melle over zingt (bijvoorbeeld wanneer de scheiding van zijn ouders of verloren liefdes voorbij komen) en soms moet je wat dieper graven of gissen, maar iedere keer weet Melle je weer te pakken met zijn bijzondere manier van zingen en zijn donkere maar zo sfeervolle songs. Gedurende de 17 songs komen meerdere muzikanten voorbij, waaronder onder andere Daniel Johnston, Henk Koorn (die ook de mix verzorgde) en uiteraard de overige leden van John Dear Mowing Club en wordt je steeds weer verrast door andere klanken en andere stemmingen. Ik heb Melleville nu een paar keer gehoord en vindt de plaat alleen maar beter en indringender worden. Natuurlijk raakt het aan de twee platen van Smutfish en aan het debuut van John Dear Mowing Club, maar ik hoor toch ook steeds weer nieuwe dingen. Het in Melle’s atelier opgenomen Melleville is een buitengewoon indrukwekkende plaat die de meeste andere muziek in dit genre aan alle kanten voorbij streeft. Melleville vermaakt, verrast, vertelt prachtige verhalen, zet je op het verkeerde been en ontroert. Vooral dat laatste. John Dear Mowing Club doet dit met songs die langzaam bezit van je nemen en met muziek die steeds weer zorgt voor kippenvel en een glimlach. Het is de vierde prachtplaat van Melle en zijn medemuzikanten op rij en van deze vier misschien wel de mooiste. Van het prachtige boekje zijn vooralsnog maar 1000 exemplaren gemaakt, wat me weinig lijkt voor een plaat die iedere liefhebber van Americana in de breedste zin van het woord eigenlijk in huis moet hebben. Ik zou daarom niet te lang wachten met de aanschaf van deze unieke plaat! Erwin Zijleman
Melleville is voor maar 19 euro te bestellen op de site van John Dear Mowing Club (http://www.mowingclub.com/17-shop.html?category=5).