De Amerikaanse muzikant John Grant bracht met The Queen Of Denmark (2010) en Pale Green Ghosts (2013) twee totaal verschillende en twee verrassend succesvolle soloplaten uit.
Het succes van de platen stelde John Grant in de gelegenheid om zijn songs te vertolken met een groot orkest, een lang gekoesterde wens, en het resultaat hiervan is nu te horen op John Grant & The BBC Philharmonic Orchestra Live In Concert.
Dat leek op voorhand niet meer dan een tussendoortje, maar het is een tussendoortje dat verrassend goed uitpakt.
Persoonlijk ben ik niet gek op de combinatie van popmuziek en grote orkesten. Ik heb direct associaties met The Night Of The Proms of, misschien nog wel erger, Symfonica in Rosso en dat zijn geen associaties waar ik vrolijk van word. Het zijn associaties die gelukkig weinig te maken hebben met de live-plaat van John Grant.
De Amerikaan laat zich weliswaar bijstaan door een flink uit de kluiten gewassen orkest, maar nam hiernaast zijn band mee, wat zorgt voor een verrassende wisselwerking, opvallend veel dynamiek en een bijzonder geluid. Het orkest past prachtig bij de vaak wat zwaar aangezette maar ook tijdloze songs van John Grant, waarbij het niet eens zoveel uitmaakt of hij songs vertolkt van The Queen Of Denmark of van Pale Green Ghosts.
John Grant heeft een stem die uitstekend gedijt in een vol of zelfs overdadig instrumentarium en ook een heel orkest brengt hem niet van de wijs. Integendeel zelfs. De combinatie van de stem van John Grant en een hele batterij strijkers en blazers blijkt een verrassend fraaie combinatie.
Nog veel verrassender is de fraaie wijze waarop de muziek van de band van John Grant en het orkest combineren. Dat is misschien nog niet eens zo verrassend wanneer de band op vooral organische wijze ondersteunt, maar ook de combinatie van klassieke klanken en elektronica blijft verrassend makkelijk overeind.
Er was vorig jaar nogal wat kritiek op het bij vlagen zwaar elektronische geluid van Pale Green Ghosts. Ik was het daar niet helemaal mee eens, maar een ieder die niet uit de voeten kon met alle elektronica kan nu alsnog ervaren hoe krachtig de songs van de tweede soloplaat van John Grant zijn.
Ik had op voorhand geen hoge verwachtingen van deze plaat, maar wat is het een mooie plaat geworden. Het is een plaat vol prachtige en meeslepende versies van de inmiddels van John Grant bekende songs en het zijn allemaal versies die iets toevoegen aan de originelen, waardoor John Grant opeens drie prachtige platen op zijn naam heeft staan. John Grant & The BBC Philharmonic Orchestra: Live In Concert is een prachtige sfeervolle, maar ook avontuurlijke, plaat van een singer-songwriter die de afgelopen jaren terecht is onthaald als grootheid.
Een grootheid was John Grant natuurlijk al veel langer, maar dat is helaas in veel kleinere kring bekend.
Een ieder die zich afvraagt waar het prachtige Drug vandaan komt, kan ik wijzen op Best Of van de uit Denver, Colorado, afkomstige band The Czars.
The Czars is de band waarmee John Grant in 2000 dacht door te breken naar een groot publiek, maar het kwam er eigenlijk nooit van.
Dat blijft een mysterie want met Before ... But Longer uit 2000, The Ugly People Vs. The Beautiful People uit 2001 en Goodbye uit 2004 leverden The Czars drie briljante platen af, die, alsof het nog niet genoeg was, werden gevolgd door het postuum uitgebrachte en met prachtige restjes gevulde Sorry I Made You Cry uit 2006.
Het zijn platen die nu zijn verzameld op de verzamelaar met de eenvoudige titel Best Of. Het is een verzamelaar die geen recht doet aan het fantastische oeuvre van The Czars, want de genoemde platen moet je eigenlijk allemaal in huis hebben en van de eerste tot de laatste noot beluisteren, maar het is een start. Een mooie start, want wat blijken de inmiddels meer dan tien jaar oude songs van The Czars nog altijd mooi en urgent.
Met The Czars maakte John Grant muziek die zowel rootsliefhebbers als liefhebbers van alternatieve rockmuziek aansprak en aan zal spreken. Het is muziek die onmiskenbaar elementen bevat die ook terug zouden keren op de soloplaten van John Grant, maar The Czars hadden toch ook een duidelijk eigen geluid.
Je hoort het prachtig terug in de sfeervolle en zeker niet alledaagse songs van The Czars. Het was een tijdje geleden dat ik de platen van de band had gehoord, maar na beluistering van Best Of heb ik ze direct weer uit de kast gehaald.
The Czars verleggen in muzikaal opzicht misschien niet direct grenzen, maar de songs van de band zitten bijzonder knap in elkaar en zijn niet direct te vergelijken met songs van anderen. Best Of laat horen dat The Czars meester waren in het maken van dromerige songs, maar laat bovendien horen dat de band patent had op songs vol verrassende wendingen en kleine en subtiele ontsporingen.
Best Of van The Czars is voor mij een herinnering aan vier meesterwerken, die weer nadrukkelijk in de spotlights staan. Voor een groot aantal liefhebbers van de soloplaten van John Grant is het hopelijk het begin van een mooie ontdekkingstocht binnen het werk van een bijzondere band, die eindelijk maar eens op de juiste waarde moet worden geschat. The Czars dus. Erwin Zijleman
2 cd's 2 LP's