Bon Iver - Bon Iver, Bon Iver

Drie lange jaren zijn verstreken sinds de release van For Emma, Forever Ago, het debuut van Justin Vernon, oftewel Bon Iver. De in een afgelegen blokhut in Wisconsin opgenomen plaat werd overladen met jubelrecensies en eindige uiteindelijk hoog in menig jaarlijstje. Daar viel eigenlijk niets op af te dingen. De intieme en vaak wat beklemmende songs van Bon Iver bleken van een ongekende schoonheid en grepen de luisteraar genadeloos bij de strot. Sindsdien is vol verlangen uitgekeken naar en driftig gespeculeerd over de tweede plaat van Bon Iver. Bon Iver, Bon Iver ligt deze week in de winkel en blijkt een andere plaat dan zijn voorganger. For Emma, Forever Ago was een bijna verstilde plaat, waarop de intieme songs van Bon Iver tot op het bod waren uitgekleed en vaak niet meer dan een akoestische gitaar en een stem te horen was. Bon Iver, Bon Iver valt juist op door een behoorlijk vol en rijk geluid. De tweede plaat van Bon Iver is meer een bandplaat dan zijn in complete afzondering opgenomen voorganger en dat is in het begin wel even wennen. Op Bon Iver, Bon Iver wordt hier en daar flink uitgepakt met gitaren, pedal steel, drums, strijkers, blazers (vooral trompet en saxofoon) en elektronica, waardoor de indringende stem van Justin Vernon wat meer naar de achtergrond verdwijnt. Bon Iver, Bon Iver heeft hierdoor, zeker bij eerste beluistering, wat minder impact dan zijn zo indrukwekkende voorganger. Beluistering van Bon Iver, Bon Iver is, zeker in het begin, een zoektocht, maar het is een zoektocht die al snel resultaat oplevert. De tweede plaat van Bon Iver klinkt een stuk voller dan zijn zo intieme voorganger, maar van overdaad is geen sprake. Bon Iver heeft de songs op de nieuwe plaat zorgvuldig aangekleed. Met name de accenten die pedal steel virtuoos Greg Leisz aanbrengt zijn fraai, maar ook alle andere bijdragen zijn functioneel en trefzeker. Bon Iver kiest zeker niet voor de makkelijkste weg. De instrumentatie en arrangementen zijn verrassend en ongrijpbaar en doen me meer dan eens denken aan de briljante platen die Peter Gabriel aan het begin van de jaren 80 maken (platen die ook al zo nadrukkelijk doorklinken op de laatste twee platen van Elbow). Onder het wat vollere en avontuurlijke klankentapijt is Bon Iver echter gewoon Bon Iver gebleven. De falset vocalen zijn nogal altijd indringend en lopen wederom over van melancholie en ondanks het vollere geluid heeft ook Bon Iver, Bon Iver een bijzondere en vaak intieme sfeer. De tracks op de tweede plaat van Bon Iver bevatten allemaal verwijzingen naar plaatsnamen of plaatsen, wat de associatie oproept met de platen die Sufjan Stevens maakte over een aantal staten in de VS. Ook in muzikaal opzicht hoor ik wel wat raakvlakken met de muziek van de inmiddels wat afgedwaalde Sufjan Stevens, al vind ik de vergelijking met het oude werk van Peter Gabriel een stuk treffender. Ik heb Bon Iver, Bon Iver inmiddels vele malen voorbij horen komen en de lichte teleurstelling van de eerste luisterbeurten heeft inmiddels plaats gemaakt voor diepe bewondering voor het muzikale lef van Bon Iver. Waar meer van hetzelfde voor velen had volstaan, kiest Bon Iver voor het inslaan van avontuurlijke nieuwe wegen. Het levert een buitengewoon intrigerende plaat op die iedere keer weer net een stukje mooier is. Vooraf werd Bon Iver, Bon Iver al uitgeroepen tot de belangrijkste platen van 2011. Na enige twijfel denk ik inmiddels dat dit inderdaad het geval is. Erwin Zijleman