Wilco bestrijkt sinds haar debuut A.M. uit 1995 zo’n breed terrein dat met geen mogelijkheid is te voorspellen hoe een volgend album van de band gaat klinken. De band uit Chicago sprong de afgelopen 21 jaar niet alleen heen en weer tussen verschillende genres, maar varieerde ook tussen zeer toegankelijke en juist meer experimentele platen.
De voorspelling dat het deze week verschenen Schmilco (vrij naar Nilsson Schmilsson van Harry Nilsson?) anders zou gaan klinken dan het vorig jaar verschenen Star Wars leverde bij de bookmakers waarschijnlijk helemaal niets op, maar welke kant het deze keer op zou gaan bleef lang een verrassing.
Na het rockende, vaak wat stekelige, maar ook zonnige Star Wars, kiest de band rond Jeff Tweedy dit keer voor een grotendeels akoestische plaat met folky songs. Het zijn songs die in een aantal gevallen lekker in het gehoor liggen, maar Schmilco heeft ook zijn meer experimentele momenten.
In muzikaal opzicht valt er in ieder geval genoeg te genieten, want ook een relatief sober en akoestisch klankentapijt biedt voor Wilco meer dan voldoende uitdagingen. Met name het gitaarwerk van Jeff Tweedy en Nels Cline, die meer dan eens fascinerende duels uitvechten, is van een bijzonder hoog niveau, maar ook de rest van de band laat horen dat het buiten de gebaande paden treden Wilco inmiddels geen problemen meer oplevert.
Schmilco opent nog betrekkelijk zonnig (met name in If I Ever Was A Child is het volop zomer), maar al snel trekken donkere wolken over, waardoor de plaat een stuk minder opgeruimd klinkt dan zijn voorganger.
Zeker wanneer Wilco het experiment kiest lijkt de band het navelstaren tot kunst te hebben verheven, al moet gezegd worden dat de songs bij herhaalde beluistering groeien. Op Schmilco verwerkt Wilco vooral invloeden uit de folk, maar wanneer invloeden uit de psychedelica aan terrein winnen, loopt de plaat ook over van invloeden van The Beatles (in hun laatste jaren).
Schmilco werd opgenomen tijdens dezelfde sessies die uiteindelijk ook Star Wars opleverden, maar het is een totaal andere plaat geworden. Heel even wist ik niet precies wat ik er van moest vinden, maar nu de plaat voor de derde keer voorbij komt heeft Schmilco me al weer aardig te pakken en hoor ik steeds meer in de 12 songs die in 36 minuten voorbij komen.
Het is altijd maar weer afwachten waar Wilco mee op de proppen komt, maar tegenvallen doet het uiteindelijk nooit. De zoveelste bijzondere plaat van een al even bijzondere band. Ik ben weer overtuigd. Erwin Zijleman
