December is traditiegetrouw de maand van de reissues en ook dit jaar verschijnen er weer heel wat. Een van de meest waardevolle is voor mij de Expanded Edition van Fleetwood Mac’s Tusk.
Tusk verscheen in 1979 en was de opvolger van het in 1977 verschenen Rumours, dat in onwaarschijnlijke aantallen over de toonbank ging en direct na de release uitgroeide tot een onbetwiste klassieker.
Over Tusk waren de meningen 36 jaar geleden echter behoorlijk verdeeld. Tusk werd in eerste instantie gezien als een complete mislukking en als een plaat waarop de waanzin definitief had toegeslagen binnen Fleetwood Mac.
Nu verkeerde de band in 1979 in een deplorabele toestand. Waar de band op Rumours inspiratie haalde uit alle persoonlijke ellende, probeerde Fleetwood Mac op Tusk de boel bij elkaar te rapen op alle puinhopen van de jaren ervoor en dat lukte maar ten dele.
Door alle liefdesbreuken was Tusk een plaat van eenlingen. Van deze eenlingen leken de twee vrouwen in de band er het best aan toe. De songs die Christine McVie en Stevie Nicks aandroegen liggen nog redelijk in het verlengde van de songs op Rumours, al ontbrak in de meeste gevallen de hitpotentie (een van de weinige uitzonderingen is het door Stevie Nicks geschreven Sara). Lindsey Buckingham experimenteerde er op Tusk echter vrolijk op los in songs die in 1979 niet werden begrepen.
Tusk kwam mede hierdoor niet in de buurt van het succes van Rumours, maar wat is het achteraf bezien een mooie en bijzondere plaat. Tusk wordt tegenwoordig vaak vergeleken met The White Album van The Beatles en dat is geen compleet onzinnige vergelijking. Fleetwood Mac deed op Tusk geen zinloze poging om de eerdere successen te benaderen of zelfs te overtreffen, maar ging op zoek naar iets nieuws.
Dit nieuws werd gevonden in songs die misschien niet zo bekend zijn als de hits van Rumours, maar de tand des tijd misschien wel beter hebben doorstaan. Het zorgt ervoor dat de critici Tusk inmiddels beter vinden dan het onaantastbaar geachte Rumours en ik ben het hier mee eens.
De bonte collectie songs op Tusk zit vol ruwe diamanten en wilde parels en is in de afgelopen 36 jaar geëvolueerd van los zand tot een zeer coherente serie wereldsongs. De Expanded Edition komt met twee extra cd’s boordevol bonusmateriaal, waaronder live materiaal (de Deluxe Edition voegt nog twee schijven met live-opnames toe) en nog veel interessantere outtakes die goed laten horen hoe zeer Fleetwood Mac zoekende was tijdens de opnames van Tusk. Het maakt de inmiddels tot een onbetwiste klassieker uitgegroeide plaat nog wat waardevoller. Erwin Zijleman