26 oktober 2017

The Smiths - The Queen Is Dead, Deluxe Edition

In de zomer van 1986 verscheen The Queen Is Dead van The Smiths. Het is de middelste van de vijf platen (de live-plaat Rank meegerekend) die de band uit Manchester zou maken en het is wat mij betreft de beste. 

Iets meer dan 31 jaar na de oorspronkelijke release verschijnt de inmiddels tot een klassieker uitgegroeide plaat in een luxe editie, die flink wat restmateriaal en live-opnamen toevoegt. 

The Queen Is Dead is zoals gezegd de middelste van de vijf platen die de band zou maken en het is een plaat die een brug slaat tussen de eerste twee en de laatste twee platen. 

The Queen Is Dead volgde op een periode waarin de band zeer uitgebreid toerde en dat is te horen. De plaat werd ook gemaakt in een periode waarin de band, ondanks de status als een van de belangrijkste bands van dat moment, onvoldoende inkomsten genereerde, wat de relatie met de platenmaatschappij er niet beter op zal hebben gemaakt. Het zal ongetwijfeld invloed hebben gehad op de band, maar op The Queen Is Dead is er niet veel van te horen. 

De band klinkt op haar derde plaat door het vele toeren hechter dan ooit tevoren, terwijl zanger Morrissey veel beter is gaan zingen. Op The Queen Is Dead kiest The Smiths deels voor een behoorlijk stevig geluid en deels voor juist verrassend ingetogen en verrassend poppy songs en beide uitersten gaan de band uit Manchester uitstekend af. 

Morrissey zingt niet alleen veel beter en melodieuzer dan op de vorige platen van de band, maar heeft ook een scherpere pen. Het is een pen die wederom in azijn is gedoopt, maar Morrissey verwerkt ook op The Queen Is Dead weer veel humor en cynisme in zijn songs en stelt ook nog eens feilloos enkele misstanden in het Engeland van 1986 aan de kaak (en die waren er destijds volop), maar The Queen Is Dead biedt ook ruimte aan persoonlijke teksten. 

De messcherpe en persoonlijke teksten en de bijzondere en uit duizenden herkenbare stem van Morrissey (overigens lang niet door iedereen gewaardeerd) zijn belangrijke ingrediĆ«nten op The Queen Is Dead, maar de prachtige gitaarlijnen van Johnny Marr zijn minstens net zo belangrijk. 

Johnny Marr was destijds nog piepjong, maar strooit driftig met de ene na de andere memorabele gitaarlijn. Het zijn gitaarlijnen die 31 jaar later nog niets van hun kracht en souplesse hebben verloren en nog altijd behoren tot het beste dat Johnny Marr heeft gemaakt. 

De ritmesectie van de band speelde destijds al tweede viool (wat later nog zou leiden tot eindeloze rechtszaken over het lage honorarium dat voor het tweetal was gereserveerd), maar op The Queen Is Dead doet de ritmesectie niets fout. 

Vergeleken met de meeste andere platen uit 1986 klinkt The Queen Is Dead van The Smiths verrassend fris en urgent. De tien songs op de plaat zijn allemaal even goed en zijn niet alleen de soundtrack van een jaar dat ver achter ons ligt, maar ook songs die tot op de dag van vandaag enorm veel invloed hebben gehad. 

The Smiths heeft nog altijd een uniek eigen geluid en beter dan op The Queen Of Dead is dit geluid niet te horen. De luxe editie bevat een vracht aan bonusmateriaal, maar de tien tracks van het origineel blijven uiteraard het meest interessant. Het zou een van de beste platen uit de jaren 80 opleveren en het is een plaat die er nog steeds volop toe doet. Erwin Zijleman