Zo ongeveer de enige recensie die van het tweede album van Duo Ruut is verschenen maakte me nieuwsgierig naar dit ‘folkalbum’ dat totaal anders klinkt dan de andere folkalbums die ik ken. Dat heeft alles te maken met de teksten in het Ests, maar ook in alle andere opzichten klinkt Ilmateade anders dan andere folkalbums. Het is hierdoor misschien even wennen aan Ilmateade, maar de schoonheid van de muziek van Duo Ruut dringt zich makkelijk op. Ondanks de eenvoud van de muziek van het Estse duo valt er van alles te ontdekken op Ilmateade, dat mysterieus maar ook bezwerend klinkt. Hoogste tijd dus dat de fascinerende muziek van Duo Ruut in bredere kring wordt opgepikt.
Met afstand het meest bijzondere album dat ik deze week heb beluisterd is het album Ilmateade van Duo Ruut. Het is een album dat afgelopen week uitvoerig werd geprezen door de Britse kwaliteitskrant The Guardian, die bekend staat om het open staan voor muziek die zich buiten de kaders van de westerse popmuziek begeeft. Dat doet Duo Ruut zeker, want ik ken geen enkel album dat lijkt op Ilmateade.
Duo Ruut is een duo dat bestaat uit twee muzikanten uit Estland en voor zover ik weet zijn dit de eerste muzikanten die ik ken uit de Baltische staat. Ann-Lisett Rebane en Katariina Kivi maken op hun tweede album (in 2019 verscheen hun debuutalbum) vooral gebruik van hun stemmen en van een traditioneel instrument uit Estland (kannel) dat lijkt op een citer, maar ook bijzondere ritmes spelen af en toe een voorname rol op het album.
The Guardian heeft Ilmateade van Duo Ruut uitgeroepen tot het folkalbum van de maand, wat Ann-Lisett Rebane en Katariina Kivi afgelopen weekend een plekje opleverde op het geweldige Britse Glastonbury festival. Er is inderdaad wel wat voor te zeggen om Ilmateade in het hokje folk te duwen, maar Duo Ruut heeft zeker geen alledaags folkalbum gemaakt.
Dat ligt in eerste instantie aan het feit dat Ann-Lisett Rebane en Katariina Kivi in het Ests zingen, wat de songs van het tweetal een wat mysterieus karakter geeft. Dat mysterieuze karakter wordt versterkt door de bijzondere klanken van het snareninstrument dat centraal staat in de muziek van Duo Ruut. Hier blijft het niet bij, want ook de manier van zingen wijkt af van de zang op Britse of Amerikaanse folkalbums en ook de songstructuren op Ilmateade hebben iets bijzonders.
Ik luister niet vaak naar muziek die zich duidelijk buiten de gebaande paden van de Westerse popmuziek begeeft, maar ik was eigenlijk direct onder de indruk van het album van Duo Ruut. De stemmen van Ann-Lisett Rebane en Katariina Kivi zijn bijzonder mooi en passen echt prachtig bij elkaar, zeker wanneer ze elkaar versterken in bijzondere harmonieën. De zang is door het gebruik van het Ests misschien niet heel toegankelijk, maar het deed wel direct wat met me.
Dat krijgt Duo Ruut ook voor elkaar met de muziek op het album. Ilmateade is in muzikaal opzicht meestal een heel sober album, met soms maar enkele akkoorden van het bijzondere Estse snareninstrument, maar in combinatie met de stemmen klinkt het zeker niet kaal. De combinatie van de bijzondere zang, de fascinerende klanken en de niet alledaagse songstructuren zorgen voor een bezwerend geluid. Het is een geluid dat zich ondanks alle bijzondere ingrediënten makkelijk opdringt, want zoals The Guardian terecht concludeert is de muziek van Duo Ruut van een bijzondere schoonheid.
De Britse kwaliteitskrant komt wel vaker op de proppen met albums waar verder echt niemand aandacht aan besteed en dat is met Ilmateade van Duo Ruut vooralsnog niet anders, maar dit is echt een album dat het verdient om uit te groeien tot een van de meest fascinerende cultalbums van 2025. Het is een album dat overigens ook bij de liefhebbers van uiteenlopende folkvarianten zeker in de smaak moet kunnen vallen. Ik vond het bij eerste beluistering vooral fascinerend, maar ik raak steeds meer gehecht aan de bijzondere klanken van Duo Ruut. Erwin Zijleman