10 november 2024

Laura Nyro - Eli And The Thirteenth Confession (1968)

Laura Nyro maakte haar beste albums aan het eind van de jaren 60 en het begin van de jaren 70 en is inmiddels helaas wat vergeten, maar wat maakte de Amerikaanse singer-songwriter op jonge leeftijd bijzondere muziek
De New Yorkse muzikante Laura Nyro was pas 20 jaar oud toen ze het prachtige Eli And The Thirteenth Confession maakte. Een jaar eerder had ze ook al een prachtig album afgeleverd en er zouden nog drie klassiekers volgen. Het zijn albums die door de muziek en arrangementen en zeker ook door de expressieve zang anders klinken dan singer-songwriter albums van nu, maar als je gewend bent aan de muziek van Laura Nyro kun je alleen maar concluderen dat de Amerikaanse muzikante behoort tot de grote singer-songwriters van haar generatie. En ondanks het feit dat de muziek van Laura Nyro zo anders klinkt, heeft ze tot op de dag van vandaag invloed.



In mijn recensies van nieuwe albums van vrouwelijke singer-songwriters noem ik met enige regelmaat Laura Nyro als vergelijkingsmateriaal. De naam van de Amerikaanse singer-songwriter kom ik verder niet al te vaak meer tegen en dat is ook niet zo gek. Laura Nyro overleed in 1997 op slechts 49-jarige leeftijd en hiernaast maakte ze haar beste albums tussen 1967 en 1971, wat inmiddels even geleden is. 

Zelf ontdekte ik het werk van Laura Nyro pas enkele jaren na haar dood, maar ik had al snel een enorm zwak voor met name haar eerste paar albums, die gelukkig nog allemaal verkrijgbaar zijn en ook zijn te vinden op de streaming media diensten. De muzikante uit New York leverde met haar eerste vijf albums een indrukwekkende serie prachtplaten af, die inmiddels best als klassiekers mogen worden gezien. 

Tussen More Than A New Discovery uit 1967, Eli And The Thirteenth Confession uit 1968, New York Tendaberry uit 1969, Christmas And The Beads Of Sweat uit 1970 en Gonna Take A Miracle uit 1971 is het wat mij betreft lastig kiezen, maar ik luister zelf het meest naar Eli And The Thirteenth Confession uit 1968, dat niet haar meest succesvolle album is, maar wat mij betreft wel haar beste. 

Het album is inmiddels ruim 55 jaar oud en dat hoor je ook wel, want albums als Eli And The Thirteenth Confession worden tegenwoordig niet meer gemaakt. Zowel in muzikaal als in vocaal opzicht is de muziek van Laura Nyro niet vergelijkbaar met de muziek van vrouwelijke singer-songwriters van het moment, maar desondanks hebben de albums van Laura Nyro grote invloed gehad. 

Laat ik beginnen bij de zang van de muzikante uit New York. Laura Nyro beschikt over een soulvolle stem, maar het is vooral een zeer expressieve stem. Het is een stem die meerdere kanten op kan en die de songs op Eli And The Thirteenth Confession met heel veel energie vertolkt. Bij mijn eerste kennismaking met de muziek van Laura Nyro vond ik haar zang wat vermoeiend, maar na enige gewenning was ik behoorlijk onder de indruk van haar bijzondere stem en van de energie in haar zang. 

Ook in muzikaal opzicht wijkt de muziek van Laura Nyro af van wat momenteel gangbaar is in het singer-songwriter genre. De songs van Laura Nyro worden deels gedreven door haar pianospel, maar de muziek op Eli And The Thirteenth Confession zit ook vol invloeden uit de jazz en de soul, zeker wanneer blazers worden ingezet. In een aantal songs doet Eli And The Thirteenth Confession wel wat denken aan de muziek die Carole King drie jaar later op Tapestry zou maken, maar de meeste songs op het album van Laura Nyro zijn soulvoller en theatraler dan die van Carole King. 

Laura Nyro produceerde het album samen met Charlie Calello, die in de jaren 60 en 70 een indrukwekkend cv zou opbouwen als producer en arrangeur. Hij leeft zich hier en daar flink uit in de arrangementen die zijn volgestopt met details en vervolgens nog wat voller klinken door de rijke vocalen van Laura Nyro. 

Eli And The Thirteenth Confession is een fascinerend en razendknap album, vol hoogstaande songs die ook door anderen zouden worden vertolkt, en het wordt nog wat indrukwekkender wanneer je je bedenkt dat Laura Nyro pas twintig jaar oud was toen het album verscheen in 1968. 

Ze zou na dit album nog drie onbetwiste klassiekers afleveren, waarna een wat mindere periode volgde en een periode waarin ze koos voor haar gezin. Halverwege de jaren 90 leek het weer de goede kant op te gaan met Laura Nyro, tot ze ten prooi viel aan een dodelijke ziekte. Haar muzikale erfenis krijgt tegenwoordig helaas niet veel aandacht meer (al verschijnt volgende maand een lijvige box-set met al haar werk) maar is echt prachtig. Erwin Zijleman


Eli And The Thirteenth Confession  van Laura Nyro is verkrijgbaar via de Mania webshop: