Met name in de jaren 70 en 80 maakte de singer-songwriter uit Los Angeles een aantal zeer memorabele platen, waaronder klassiekers als 12 Songs, Sail Away, Good Old Boys, Little Criminals, Trouble In Paradise en Land Of Dreams.
Het zijn platen die vooral opvielen door de messcherpe en vaak van cynisme overlopende teksten van Randy Newman, maar ook in muzikaal opzicht wist Randy Newman zich vaak te onderscheiden van zijn collega singer-songwriters door meerdere genres met elkaar te verbinden.
In de jaren 90 trok Randy Newman vooral aandacht met de soundtracks die hij maakte voor de films van Pixar, waaronder de bekroonde soundtrack bij de briljante animatiefilm Toy Story. Ook de afgelopen twee decennia maakte Randy Newman een aantal zeer succesvolle filmsoundtracks en hiernaast vertolkte hij op overtuigende wijze songs uit het American Songbook.
Het kwam wat mij betreft niet echt in de buurt van de meesterwerken die Randy Newman aan het begin van zijn carrière maakte, maar dat de Amerikaan het maken van geweldige platen nog niet verleerd is, laat hij horen op het deze maand verschenen Dark Matter.
Op Dark Matter keert Randy Newman terug naar de muziek die hij in de jaren 70 en 80 maakte, maar kleurt hij ook op fascinerende wijze buiten de lijntjes van zijn zo herkenbare geluid.
Op Dark Matter spelen het bijzondere pianospel van Randy Newman, zijn wat nasale stem en zijn even poëtische als humoristische en rake teksten een belangrijke rol, maar Dark Matter is ook voorzien van een bijzonder klinkende orkestratie, die de plaat voorziet van veel sfeer en dynamiek.
Zeker wanneer Randy Newman kiest voor een betrekkelijk sobere inkleuring van zijn songs met vooral piano, verraden alleen het randje gruis op zijn stembanden en de wat onvaste noten dat een aantal decennia zijn verstreken sinds de release van de hierboven genoemde klassiekers, maar Randy Newman pakt op Dark Matter ook steviger uit met flink aanzwellende strijkers of stuwende blazers.
Hier en daar schuift de Amerikaan op in de richting van zijn filmsoundtracks (en met name richting de soundtrack die hij in 1981 maakte bij de film Ragtime), maar Dark Matter laat zich ook beïnvloeden door alle muziek die wordt gemaakt in het door Randy Newman decennia geleden al omarmde New Orleans.
Randy Newman is inmiddels 73, maar gaat op Dark Matter op gloedvolle wijze aan de haal met gospel, soul, rhythm & blues, jazz en blues. Net als op zijn vroegere platen strooit Randy Newman op Dark Matter driftig met memorabele songs en teksten die de vingers steeds feilloos op een zere plek leggen (aan zere plekken geen gebrek in het Amerika van 2017), maar de nieuwe plaat van Randy Newman is ook een hele spannende plaat, die je steeds weer op het verkeerde been zet en die bij iedere luisterbeurt weer nieuw moois laat horen.
Randy Newman was de afgelopen decennia niet altijd in goede vorm, maar Dark Matter misstaat niet naast zijn beste platen. Dat is knap. Heel knap zelfs. Erwin Zijleman