Tracy Chapman kreeg bij toeval een groot podium voor haar debuutalbum en greep deze kans met beide handen aan. Haar titelloze debuutalbum groeide dankzij singles als Talkin’ Bout A Revolution, Baby Can I Hold You en vooral Fast Car uit tot een van de meest succesvolle albums van 1988 en volgens de critici was het ook een van de beste albums van het betreffende jaar. Er valt weinig tot niets op af te dingen en ook een aantal decennia later heeft het debuut van Tracy Chapman nog niets van zijn kracht verloren. Het debuut van de Amerikaanse muzikante is mooi ingekleurd en geproduceerd, valt op door de bijzondere zang, maar imponeert door de geweldige songs en teksten.
Op 11 juni 1988 was het Londense Wembley Stadium gevuld met 72.000 muziekliefhebbers voor The Nelson Mandela 70th Birthday Tribute Concert. Het concert had misschien niet de impact van het drie jaar eerder georganiseerde Live Aid, maar er zaten wereldwijd toch heel wat mensen voor de buis op de zomerdag in 1988, een dag voor het Nederlands voetbalelftal een valse start zou maken op het uiteindelijk zo goed afgelopen EK 1988.
Het eerbetoon aan Nelson Mandela, die in 1988 nog in een Zuid-Afrikaanse gevangenis zat, trok flink wat muzikanten van naam en faam, maar backstage wachtte ook de destijds nog volslagen onbekende Tracy Chapman op haar beurt. Aan het begin van het concert mocht ze drie songs spelen, maar Tracy Chapman’s eerste ’15 minutes of fame’ begonnen toen het optreden van Stevie Wonder vertraging opliep en de jonge Amerikaanse muzikante het podium op werd geduwd en Fast Car vertolkte.
Het maakte haar in één klap wereldberoemd, waardoor haar in de lente van 1988 nauwelijks opgemerkte debuutalbum alsnog zou uitgroeien tot een van de grote albums van het betreffende jaar. Het is een album dat ik al zeker 25 jaar niet meer had beluisterd, maar toen ik dat onlangs deed was ik verrast door de enorme kracht van het titelloze album.
Tracy Chapman was in 1988 24 jaar oud, maar klonk als de protestzangers die actief waren toen ze nog in de luiers zat. Op haar debuutalbum, waarvoor ze de songs schreef toen ze nog studeerde, vertolkt de Afro-Amerikaanse singer-songwriter vol vuur haar songs over onder andere werkloosheid, discriminatie, armoede en geweld tegen vrouwen in teksten met een mooie mix van uitzichtloosheid en dromen.
Tracy Chapman kan op haar debuutalbum uit de voeten met behoorlijk sober ingekleurde folksongs (waarvan ze er een a capella vertolkt), maar het album bevat ook net wat voller klinkende songs met invloeden uit de blues, country en soul. In muzikaal opzicht klinkt het na al die jaren verrassend tijdloos, maar het is de stem van de Amerikaanse muzikante die de meeste indruk maakt. Tracy Chapman klinkt strijdbaar, maar ze zingt ook met veel gevoel en beschikt bovendien over een zeer karakteristiek stemgeluid, wat van haar debuutalbum een uniek album maakt.
Ik had er zoals gezegd al heel lang niet meer naar geluisterd, maar op het debuutalbum van Tracy Chapman is echt alles goed. Dat had haar platenmaatschappij eerder gehoord, want het in eerste instantie lauwtjes ontvangen album werd gemaakt met een aantal topmuzikanten en de zeer ervaren producer David Kershenbaum, die de bijzondere songs van de Amerikaanse muzikante naar een nog wat hoger plan tilt met een werkelijk prachtige productie.
Het debuutalbum van Tracy Chapman ging in 1988 in grote aantallen over de toonbank en haalde zo ongeveer ieder jaarlijstje, maar het album hing ook als een molensteen om de nek van de jonge Amerikaanse muzikante. Het in 1989 verschenen en politiek getinte Crossroads kreeg terecht positieve recensies, maar was in commercieel opzicht een tegenvaller. De albums die volgden verkochten nog veel minder en ook de meeste fans van het eerste uur haakten af, wat overigens in lang niet alle gevallen terecht was.
Een kleine vijftien jaar geleden vond Tracy Chapman het na acht albums wel genoeg, al wordt met enige regelmaat gesproken over een comeback. Of die er nog komt gaan we afwachten, maar haar inmiddels tot een klassieker uitgegroeide prachtdebuut neemt niemand haar meer af. Erwin Zijleman
Tracy Chapman van Tracy Chapman is verkrijgbaar via de Mania webshop: