28 april 2022

Klaus Schulze (1947-2022)


Twee dagen geleden overleed Klaus Schulze. De dood van de Duitse muzikant heeft in de Nederlandse media helaas niet heel veel aandacht gekregen, maar Klaus Schulze heeft wel degelijk flinke invloed gehad op de ontwikkeling van de popmuziek en dan met name op de ontwikkeling van de elektronische popmuziek. 

De Duitse muzikant behoort tot de pioniers van de elektronische popmuziek, die in de jaren 70 met name in Duitsland tot bloei kwam. Het is de tijd waarin synthesizers nog forse en zeer complexe apparaten waren, waar niet iedereen zomaar mee uit de voeten kon, maar Klaus Schulze kon er al snel mee lezen en schrijven.

In Duitsland bloeide de elektronische popmuziek aan het begin van de jaren 70 op in Berlijn, München en Düsseldorf. In München timmerde Giorgio Moroder aan de weg, in Düsseldorf met name Kraftwerk en in Berlijn waren er bands als Tangerine Dream en Ash Ra Tempel. Klaus Schulze maakte enige tijd deel uit van beide bands, maar begon helemaal aan het begin van de jaren 70 ook aan een solocarrière, die nu abrupt is beëindigd door zijn dood (al komt er volgende maand nog een nieuw album). 

Het heeft een enorme stapel albums opgeleverd, die overigens wel wat wisselend van kwaliteit zijn. Ik had zelf nooit zo heel veel met de muziek van Klaus Schulze, maar had een aantal klasgenoten die leefden op een strikt dieet van muziek van de Duitse muzikant. Het bracht me in aanraking met albums als Cyborg (1973), Moondawn (1976) en Mirage (1977), die hun tijd destijds heel ver vooruit waren en ook liefhebbers van symfonische rock als ik wisten te boeien. 

Het zijn albums met lange tracks vol bijzondere klanken, atmosferische soundscapes, zo nu en dan bijzondere ritmes en vaak een trage maar fascinerende spanningsopbouw. Het maakte Klaus Schulze tot een cultartiest met een kleine maar fanatieke aanhang, maar de destijds vooral in kleine kring bewierookte albums zouden een enorme invloed hebben op de popmuziek, variërend van de ambient tot de electropop en van de filmmuziek tot de dance in al haar vormen. 

Ook toen synthesizers aan het eind van de jaren 70 gemeengoed werden en elektronische popmuziek binnen het bereik van iedere muzikant kwam, bleef Klaus Schulze aan de lopende band albums uitbrengen. Ik heb er hooguit een handvol beluisterd, maar de fans van het eerste uur bleven de Duitse muzikant trouw. In de jaren 90 werd de muziek van de Duitse muzikant opeens weer hip en trok hij, samen met Pete Namlook, flink wat aandacht met een aantal albums met Pink Floyd bewerkingen onder de naam The Dark Side Of The Moog.

Als eerbetoon heb ik Moondawn maar weer eens opgezet. Het blijft hele bijzondere muziek van een zeer invloedrijk muzikant en het blijft muziek die nog steeds futuristisch klinkt en moeiteloos mee kan met elektronische albums die momenteel worden gemaakt, maar dan zonder een batterij aan apparatuur en evenveel kabeltjes. Erwin Zijleman