Het in 1978 verschenen Tormato staat bekend als een van de allerslechtste albums van de Britse symfonische rockband Yes, maar met de oren van nu kom ik tot een hele andere conclusie
Nadat de symfonische rock in 1977 door de Britse punkbeweging dood was verklaard, kwam de Britse band Yes in 1978 op de proppen met Tormato. Het album zou het einde van de klassieke bezetting van de band betekenen en staat in de boeken als een draak van een album. Het was ook mijn associatie met een album dat ik destijds nauwelijks heb beluisterd, maar 44 jaar later vind ik Tormato helemaal niet zo slecht. Integendeel zelfs. De leden van de band spelen op Tormato als vanouds maar kiezen voor wat compactere songs, die door het frisse toetsenwerk moderner klinken dan het werk uit de vroege jaren 70. Niet alles op Tormato is raak, maar het album is echt veel beter dan de geschiedschrijving ons doet vermoeden.
Toen ik in 1978 naast de hardrock ook de symfonische rock ontdekte, was de Britse band Yes al snel een van mijn favoriete bands. Op advies van andere fans van de band richtte ik me als jonge puber op The Yes Album uit 1970, Fragile uit 1972, Close To The Edge uit 1972 en Yessongs uit 1973. Hierna kwamen ook de andere albums van de band aan de beurt en ik denk dat het inmiddels al 1979 was toen ik het in 1978 verschenen Tormato aanschafte. Ik vond het destijds met afstand het slechtste Yes album en het is dan ook niet zo gek dat de lp er decennia later nog altijd puntgaaf uit ziet.
Na Tormato kwam nog het met totaal verschillende bezettingen gemaakte Drama uit 1980 en 90125, maar hierna heb ik nooit meer een Yes album aangeschaft, buiten de Steven Wilson remixes van de vroege albums van de band. De laatste tijd ben ik Yes wat aan het herontdekken en kwam uiteindelijk ook Tormato weer eens voorbij.
Het album met de bijzondere cover (van de hand van voor Yes vertrouwde Hipgnosis) was in 1978 de opvolger van het uit 1977 stammende Going For The One, waarop de Britse band koos voor wat compactere songs. Het is een lijn die wordt doorgetrokken op Tormato, waarop Yes de hele bombastische symfonische rock uit het verleden van zich afwerpt en kiest voor een toegankelijker geluid. Tormato is hierdoor vergelijkbaar met bijvoorbeeld Duke van Genesis, maar Yes was wel twee jaar eerder en bracht Tormato uit terwijl de stofwolken van de introductie van de Britse punk nog optrokken.
Ik had echt al heel lang niet meer naar Tormato geluisterd en werd eerlijk gezegd aangenaam verrast door het album. Tormato is het laatste Yes album met de volledige bezetting uit de jaren 70 en stamt uit de tijd dat symfonische rockbands bijna uitgestorven dinosaurussen werden genoemd. Voor een bijna uitgestorven dinosaurus klinkt Yes op Tormato echter opvallend fris.
In muzikaal opzicht slaat de band nieuwe wegen in, maar er is nog genoeg te horen van het oude Yes geluid. Steve Howe laat op het album horen dat hij niet alleen een geweldig maar ook zeer veelzijdig gitarist is, Chris Squire strooit met zijn uit duizenden herkenbare basloopjes, Alan White trommelt er heerlijk op los en mag zelfs een bescheiden drumsolo op ons los laten en Jon Anderson is echt uitstekend bij stem en niet het piepkuiken waarvoor hij nog wel eens wordt uitgemaakt.
Alleen Rick Wakeman klinkt wat anders dan we van hem gewend zijn. De Britse toetsenist, die in 1977 was teruggekeerd bij de band, kiest voor de afwisseling eens niet voor zwaar bombastische klanken of alles verzengende kerkorgels, maar neemt met de modern klinkende synthesizers op het album alvast een voorschotje op de jaren 80. Het ene uitstapje op de klavecimbel zullen we hem maar vergeven).
In muzikaal en vocaal opzicht is er helemaal niets mis mee, maar ook de songs vallen me zeker niet tegen. Tormato bevat hier en daar wel een smetje, maar de meeste songs klinken fris en hebben de tand des tijds misschien wel beter doorstaan dan de oudere tracks die hele plaatkanten besloegen.
Tormato is ooit opnieuw uitgebracht en uitgebreid met heel veel bonustracks en ook hier zit prima materiaal tussen. Bij AllMusic.com is Tormato een van de laagst gewaardeerde Yes albums en ook in mijn beleving was het een draak van een album. Die mening moet ik inmiddels toch herzien.
Op Tormato horen we een aantal nog relatief jonge muzikanten die de oude roem even vergeten en nieuwe wegen in proberen te slaan. Het pakte in 1978 desastreus uit, want op het in 1980 verschenen Drama (dat ook niet zo slecht is als ik destijds dacht) ontbraken Rick Wakeman en Jon Anderson. Desondanks vind ik het zo langzamerhand wel tijd voor eerherstel. Tormato is niet het beste Yes album, maar hoe vaker ik er naar luister hoe meer moois ik er op hoor. Erwin Zijleman
Tormato van Yes is verkrijgbaar via de Mania webshop: