13 maart 2022

Genesis - Duke (1980)

Het in 1980 verschenen Duke wordt over het algemeen niet in één adem genoemd met de erkende klassiekers van Genesis, maar het is een bijzonder knap album dat uiteindelijk zeer invloedrijk zou blijken
Genesis begon in 1978 wat onzeker als trio na het vertrek van twee bepalende leden, maar op het in 1980 verschenen Duke werpen Phil Collins, Tony Banks en Mike Rutherford alle schroom van zich af en leggen ze de basis voor de in commercieel opzicht zeer geslaagde tweede jeugd van de band. Duke is een overgangsalbum waarop de symfonische rock van de band op razend knappe wijze wordt gemoderniseerd. Duke is het enige Genesis album waarop de bombastische symfonische rock uit de vroege jaren 70 met succes wordt gecombineerd met modernere klanken. Het is een album dat inmiddels ruim 40 jaar oud is, maar wat heeft het de tand des tijds goed doorstaan. Ik vind het persoonlijk een van de beste Genesis albums en misschien zelfs wel de beste.


Duke is naast Abacab het enige Genesis album dat ik op de dag van de release kocht. Voor het op de dag van de release aanschaffen van het vroege werk van de Britse band was ik te jong en na Abacab verloor ik razendsnel mijn interesse in de muziek van de band. Abacab kan ik bij vlagen meer waarderen dan bij de release in 1981, maar het blijft een matig album, waarop Genesis de transformatie naar een popband grotendeels heeft voltooid. Duke is altijd een van mijn favoriete Genesis albums geweest, maar inmiddels vind ik het ook een van hun beste albums. 

Het is het album waarop Phil Collins, Tony Banks en Mike Rutherford op zoek zijn naar een nieuw geluid, maar nog geen afscheid hebben genomen van het geluid uit de jongere jaren van de band. Duke is hiermee een album dat ergens tussen symfonische rock uit de jaren 70 en pop en rock uit de jaren 80 in zit. Nu zijn overgangsalbums als deze maar zelden echt geslaagd, maar Duke is wat mij betreft de uitzondering op de regel. 

Genesis was na het vertrek van Peter Gabriel in 1975 en het vertrek van Steve Hackett in 1977 gereduceerd tot een trio en het vertrek van twee sterspelers was een aderlating. De band bracht in 1978 het matige ...And Then There Were Three... uit en deed dit op de golven van de punkbeweging, die het muzikale landschap in het Verenigd Koninkrijk voorgoed veranderde. Oude rockhelden waren opeens dinosaurussen die met uitsterven werden bedreigd en ook voor Genesis zag de toekomst er aan het eind van de jaren 70 somber uit. 

De drie leden van de band werkten aan soloalbums en Phil Collins zat in zak en as door zijn eerste echtscheiding. Het is achteraf bezien zeker niet de meest spectaculaire echtscheiding van de Britse muzikant, maar waarschijnlijk wel degene die hem het diepst raakte en zeker degene die hem inspireerde tot de meeste songs. Een aantal songs op Duke staat in het teken van de echtscheiding van Phil Collins, die een nog veel dominantere rol speelde op zijn in 1981 verschenen soloalbum Face Value (waarop de openingstrack van Duke Behind The Lines met blazers wordt uitgevoerd). 

Waar Abacab hier en daar klonk als een Phil Collins soloalbum, is de invloed van met name toetsenist Tony Banks op Duke nog enorm groot. Duke flirt intensief met pop- en rocksongs met een kop en een staart, maar het is bij vlagen ook nog altijd een behoorlijk bombastisch symfonisch rockalbum, al vind ik persoonlijk wel dat Genesis er op Duke in is geslaagd om haar muziek te moderniseren en succesvol over de punkgolf heen te tillen. 

Duke is de eerste stap richting het veel minder door symfonische rock gedomineerde geluid dat de band haar grootste commerciële successen zou opleveren, maar in muzikaal opzicht vind ik Duke veel interessanter dan alle albums die zouden volgen. Het is een album dat zich absoluut niet laat vergelijken met de klassiekers als Selling England By The Pound en The Lamb Lies Down On Broadway, maar wat mij betreft doet Duke qua niveau niet onder voor deze klassiekers. 

Ook Duke is inmiddels ruim 40 jaar oud, maar waar veel vroege Genesis albums op zijn minst klinken als muziek uit een ander tijdperk, vind ik Duke nog altijd opvallend fris klinken. Duke bevat bijna een uur muziek, maar echt zwakke momenten heeft het album niet. Duke was de blauwdruk voor het progrock geluid van bands als Marillion en het was het startpunt voor de commerciële successen van Genesis, dat uiteindelijk stadions zou vullen met haar muziek. Genesis is voor mij inmiddels vooral een jeugdliefde, maar de liefde voor Duke is nooit verdwenen. Erwin Zijleman


Duke van Genesis is verkrijgbaar via de Mania webshop: