Met Ensoulment maakte The The vorig jaar volgens de critici een fraaie comeback. Ik liet het album zelf liggen, want The The was voor mij vooral de band van die ene briljante single. Op dit misverstand moet ik na een jaar of veertig terug komen, want ik ben alsnog gevallen voor het oeuvre van de Britse muzikant, inclusief het vorig jaar verschenen Ensoulment, dat inderdaad een uitstekend album is. Het is een album dat niet onder doet voor de albums die Matt Johnson zo’n veertig jaar geleden maakte en dat is een prestatie die maar weinig muzikanten gegeven is. Ensoulment zag ik opduiken in meerdere jaarlijstjes en ik kan alleen maar concluderen dat dit terecht is.
Toch wel enigszins tot mijn verbazing bleek ik twee LP’s en drie cd’s van de Britse band The The in de kast te hebben staan. Tot mijn verbazing, want ik heb op een of andere manier nooit iets gehad met de muziek van de band rond Matt Johnson, en dacht eigenlijk dat ik het bij Soul Mining uit 1983 had gelaten.
Dat ik nooit iets heb gehad met de muziek van The The klopt overigens niet helemaal, want er is één song van de band die ik in het hart heb gesloten en die is versmolten met hele mooie herinneringen uit de jaren 80. Het gaat om de single Uncertain Smile en dan bij voorkeur de lange versie met die eindeloze pianosolo van Jools Holland. Het is wat mij betreft een van de allermooiste songs uit de jaren 80, maar ook een song die de rest van het oeuvre van The The wat mij betreft deed verbleken.
Ik veerde vorig jaar dan ook niet enthousiast op toen Matt Johnson weer opdook met het album Ensoulment, maar zette in plaats van dit album het briljante Uncertain Smile weer eens op, al was het maar om de herinneringen van lang geleden weer eens op te frissen. De positieve recensies van het album negeerde ik, mede omdat Matt Johnson tijdens de coronapandemie niet vies was van een complottheorie op zijn tijd.
De afgelopen weken werd het album me echter door meerdere lezers van deze blog getipt als een van de allermooiste albums van 2024 en daarom ben ik toch eens naar Ensoulment gaan luisteren. Hier bleef het niet bij, want ik ben uiteindelijk een flink deel van het oeuvre van The The gaan ontdekken.
Uncertain Smile blijft voor mij in dit oeuvre het onbetwiste hoogtepunt, maar ook de rest van Soul Mining vond ik veel en veel mooier dan in mijn herinnering en ook albums als Infected (1986), Mind Bomb (1989), Dusk (1993) en NakedSelf (2000) bleken van een verrassend hoog niveau.
En aan dit rijtje kan het vorig jaar verschenen Ensoulment worden toegevoegd. Het album opent fantastisch met het geweldige Cognitive Dissident, dat alles heeft wat een goede popsong moet hebben (buiten de soms wat dubieuze tekst misschien). Ensoulment is over het algemeen genomen een behoorlijk ingetogen album met wat minder dynamiek dan in de openingstrack, maar ook als Matt Johnson kiest voor songs zonder al te veel opsmuk maakt hij makkelijk indruk.
De zang van de Britse muzikant is wat mij betreft beter dan een aantal decennia geleden en ook de songs op het nieuwe album van The The doen zeker niet onder voor de songs uit het verleden (oké, Uncertain Smile uitgezonderd). Matt Johnson heeft het leven volgens mij nooit door een roze bril bekeken en ook de songs op Ensoulment zijn over het algemeen donker, maar het is wel donkere pracht die is te horen op het album.
De muziek is vaak stemmig en dat past perfect bij de donkere stem van de Britse muzikant, die wordt ondersteund door fraaie koortjes. Het doet af en toe denken aan de muziek die Nick Cave de afgelopen jaren maakt, maar waar ik Nick Cave op de afgelopen albums niet trek, doet Matt Johnson met mij wat hem in het verleden alleen maar met die ene song lukte.
De Brit zingt uitstekend, heeft een aantal zeer competente muzikanten om zich heen verzameld, onder wie topgitarist Barrie Cadogan, en heeft iets te melden in zijn teksten (en daar hoef je het niet altijd mee eens te zijn). Ik heb Ensoulment vorig jaar vooral vanwege vooroordelen laten liggen, maar heb hiermee een van de mooiste albums van 2024 gemist. Tot de eerste week van 2025 dan. Erwin Zijleman
