De Braziliaanse muzikante Bebel Gilberto heeft de afgelopen 23 jaar een fraai oeuvre opgebouwd en bestreek de afgelopen drie jaar de uitersten met het moderne Agora uit 2000 en het traditionele João van vorige week. Het beste album van Bebel Gilberto blijft wat mij betreft toch haar debuutalbum Tanto Tempo uit 2000. Het is een album waarop Bebel Gilberto voortborduurt op de traditionele bossa nova van haar vader, maar het genre ook moderniseerde met subtiele elektronica en nog subtielere invloeden uit de dance. Het is zowel in muzikaal als in vocaal opzicht een album dat na al die jaren nog niets van zijn glans heeft verloren.
Vorige week besprak ik João, het nieuwe album van de Braziliaanse muzikante Bebel Gilberto. Het is een album waarop Bebel Gilberto het werk van haar in 2019 overleden vader en bossa nova pionier João Gilberto eert en vertolkt. Het is vergeleken met de andere albums van Bebel Gilberto een behoorlijk traditioneel klinkend bossa nova album, maar het album viel me zeker niet tegen.
De afgelopen drie jaar heb ik vooral veel geluisterd naar het veel moderner klinkende Agora uit 2020, dat ik in mijn recensie van João het beste album van Bebel Gilberto sinds haar officiële debuutalbum uit 2000 noemde. Naar dat debuutalbum had ik eerlijk gezegd al een hele tijd niet meer geluisterd, maar sinds ik Tanto Tempo, na het typen van mijn recensie van João, weer eens uit de speakers liet komen ben ik weer behoorlijk verslaafd aan het debuutalbum van Bebel Gilberto.
Vader João Gilberto was naar verluidt niet heel erg te spreken over de moderne bossa nova die zijn dochter maakte op haar debuutalbum, maar Tanto Tempo is een sensationeel goed album, waarop Bebel Gilberto de traditionele muziek uit haar vaderland eerst en met respect behandelt, maar ook grondig moderniseert.
Tanto Tempo werd gemaakt met een flinke waslijst aan muzikanten en de van oorsprong Servische producer Suba, die met name in Brazilië flink aan de weg timmerde. Zonder producer Suba was Tanto Tempo waarschijnlijk niet in 2000 verschenen en dat heeft niet alleen te maken met zijn productionele werkzaamheden. In 1999 brak er brand uit in de studio van de Servische producer, maar hij wist de tapes van Tanto Tempo net te redden door de brandende studio in te gaan, iets dat hem uiteindelijk het leven zou kosten omdat hij teveel giftige rook had ingeademd.
Het voorziet je, Tanto Tempo van een donker randje, maar in muzikaal opzicht schijnt vooral de zon. Tanto Tempo citeert stevig uit de archieven van de Braziliaanse bossa nova, soms zelfs letterlijk door het gebruik van samples, en is een grotendeels akoestisch ingekleurd album. Toch klinkt het album geen moment als een traditioneel bossa nova album.
Dat ligt voor een deel aan de subtiele elektronica die is toegevoegd aan het geluid op het album, maar Bebel Gilberto kiest ook voor andere klanken van bijvoorbeeld de piano en blazers en speelt met de bossa nova ritmes, die van een subtiele dance twist zijn voorzien. Tanto Tempo kreeg ondanks de nieuwe impulsen het label bossa nova opgeplakt en droeg bij aan een revival van het genre.
Bebel Gilberto verwerkt absoluut invloeden uit de traditionele bossa nova op Tanto Tempo, maar ze geeft een duidelijk eigen draai aan het genre en vermengt de traditionele Braziliaanse klanken met een vleugje Westerse pop en jazz en natuurlijk met haar geweldige stem. Tanto Tempo was in commercieel opzicht een zeer succesvol album, maar ook in artistiek opzicht was het debuutalbum van Bebel Gilberto zeer geslaagd.
Ruim 23 jaar na de release van het album klinkt Tanto Tempo nog altijd fris en eigenzinnig en is het een album dat er in slaagt om traditionele Braziliaanse bossa nova muziek te moderniseren zonder de tradities van het genre heel veel geweld aan te doen, al dacht de vader van Bebel Gilberto daar, zeker in eerste instantie, anders over. Voor traditionele bossa nova vertrouw ik voorlopig op João, maar het torenhoge niveau van Tanto Tempo weet dat album toch niet te halen. Erwin Zijleman
De vroege muziek van Bebel Gilberto is ook verkrijgbaar via de bandcamp pagina van de Braziliaanse muzikante: https://bebelgilberto.bandcamp.com/album/tanto-tempo.
Tanto Tempo van Bebel Gilberto is verkrijgbaar via de Mania webshop: