17 april 2020

Boek: Liz Phair - Horror Stories: A Memoir

Liz Phair is een eigenzinnige singer-songwriter met minstens één meesterwerk op haar naam en die eigenzinnigheid zie je ook terug in haar autobiografie
Als je wilt weten wie Liz Phair is moet je luisteren naar haar songs, aldus Liz Phair in het voorwoord van haar autobiografie Horror Stories. Luisteren naar Liz Phair is geen straf. Haar debuut Exile In Guyville behoort tot mijn favoriete albums aller tijden en ook hierna schreef ze nog flink wat songs die ik koester. Liz Phair lezen is ook geen straf. Horror Stories lijkt in niets op de gemiddelde autobiografie, net als Exile In Guyville in niets lijkt op een ander album. Liz Phair vertelt in haar boek een aantal verhalen, vaak donkere verhalen, maar het zijn ook verhalen die haar gevormd hebben. Mooi boek.


De Amerikaanse singer-songwriter Liz Phair debuteert in 1993 met Exile In Guyville. Het is een briljant debuut dat tot op de dag van vandaag grote invloed heeft op jonge en eigenzinnige vrouwelijke singer-songwriters. Het is een debuut dat ik sinds 1993 koester en schaar onder de beste albums die ik ken. Enerzijds vanwege de ruwe eenvoud van haar songs en anderzijds vanwege de persoonlijke teksten. 

Exile In Guyville is een album dat aankomt als de spreekwoordelijke mokerslag en dat je vervolgens de wereld van Liz Phair in sleept. Het is zo’n debuutalbum dat met geen mogelijkheid te overtreffen is en dat is Liz Phair dan ook niet gelukt de afgelopen 27 jaar. Whip-Smart uit 1994 en whitechocolatespaceegg uit 1998 hadden zeker hun momenten, maar de adembenemende urgentie van Exile In Guyville ontbrak. 

Op het in 2003 verschenen titelloze album koos Liz Phair voor een frisse start. De rauwe klanken van haar debuut waren verruild voor een veel gepolijster geluid. Van een ‘angry young woman’ naar een popprinses; het was een reuzenstap. Het was een reuzenstap die overigens niet werkte, want de magie van haar debuut wist Liz Phair niet meer te benaderen, ook niet op de twee albums die nog volgden (Somebody’s Miracle uit 2005 en Funstyle uit 2010). 

Ik heb weliswaar altijd een zwak gehouden voor Liz Phair, maar de diepe bewondering voor Exile In Guyville is nooit meer geëvenaard of zelfs maar benaderd (het dichts in de buurt kwam nog het in 2018 verschenen Girly-Sound To Guyville met opnamen die Liz Phair in de jaren voor haar debuut maakte). 

Het laatste album van Liz Phair is inmiddels alweer tien jaar oud, maar onlangs verscheen wel haar autobiografie. Horror Stories: A Memoir is zeker geen gemiddelde autobiografie. Liz Phair geeft in haar memoires geen chronologische beschrijving van haar leven en besteed nauwelijks aandacht aan haar carrière als muzikant. In het voorwoord van het boek schrijft Liz Phair dat we Horror Stories als aanvulling moeten zien op de memoires die ze al eerder uitbracht: de songs op al haar albums. 

Ik heb de laatste tijd veel biografieën en autobiografieën gelezen, maar Horror Stories van Liz Phair is totaal anders. Waar normaal gesproken vooral de hoogtepunten worden belicht, pikt Liz Phair de zwarte bladzijden er uit. Horror Stories staat stil bij een aantal gebeurtenissen in het leven van Liz Phair en deze worden nauwkeurig beschreven. Het kunnen ingrijpende gebeurtenissen zijn, maar ook toevallig ontmoetingen. Een onbekende jonge vrouw die aan haar lot wordt overgelaten nadat ze is flauwgevallen, een toevallige ontmoeting met iemand die de dag erna een ingrijpende operatie moet ondergaan, foute mannen in vele soorten, mislukte relaties, eigenaardige dates, een zware bevalling en ga zo maar door. 

Het zijn fraai opgeschreven verhalen die eerder lezen als een roman dan als een autobiografie. Het is een roman die niet het levensverhaal van Liz Phair optekent, maar die toch net wat meer inzicht geeft in de vrouw achter een aantal prima platen en één onbetwist meesterwerk. 

Het is een boek dat niet alleen doet denken aan een roman, maar ook leest als een roman. Iedereen die de albums van Liz Phair kent, kent al veel van haar verhalen en hier worden er via Horror Stories nog een paar aan toegevoegd. Een mooie aanvulling op haar muziek, al maakt Horror Stories geen geluid. Dat hoeft ook niet, want het geweldige Exile In Guyville voldoet hiervoor nog altijd uitstekend. Erwin Zijleman

Koop Liz Phair - Horror Stories: A Memoir (hardcover) bij Amazon.nl voor 18,17 euro
Koop Liz Phair - Horror Stories: A Memoir (e-book) bij Amazon.nl voor 10,13 euro