Liz Phair liet het de afgelopen dertig jaar vaak afweten met tegenvallende albums, maar het in 1993 verschenen Exile In Guyville, het debuutalbum van de Amerikaanse muzikante, is een onbetwiste klassieker. Het is een van de meest invloedrijke indierock albums uit de jaren 90, maar het is ook meer dan dat. Liz Phair laat zich op haar debuutalbum inspireren door de rauwe rock ’n roll van de Rolling Stones uit de jaren 70, maar staat ook open voor andere invloeden uit de jaren 90, waaronder de lo-fi. Het levert een serie ijzersterke, maar ook heerlijk eigenzinnige songs op, die de Amerikaanse muzikante vervolgens helaas niet meer kon evenaren. Of dat ooit nog gaat gebeuren blijft de vraag, want met Liz Phair weet je het maar nooit.
Voor een muzikante die een van de beste en bovendien meest invloedrijke indierock albums uit de jaren 90 op haar naam heeft staan, heeft de Amerikaanse muzikante Liz Phair een wat vreemde carrière. Ze debuteerde precies 30 jaar geleden met een album dat inmiddels in de boeken staat als een klassieker, al is het helaas een klassieker die flink wat liefhebbers van 90s indierock is ontgaan.
In de jaren 90 maakte Liz Phair vervolgens twee albums, Whip-Smart uit 1994 en Whitechocolatespaceegg uit 1998, die voortborduurden op haar debuutalbum, maar die in artistiek opzicht minder interessant waren en het succes van haar debuutalbum niet wisten te evenaren. Dat laatste lukte haar in commercieel opzicht wel met het in 2003 verschenen Liz Phair, maar in muzikaal opzicht was dit schaamteloos commerciële popalbum, waarop de Amerikaanse muzikante klonk als het zusje van Avril Lavigne, een stuk minder interessant.
Het in 2005 verschenen Somebody’s Miracle was nog wat minder indrukwekkend, waarna het in 2010 uitgebrachte Funstyle een stap in de goede richting was, maar nog ver verwijderd bleef van het niveau van haar debuutalbum. Pas met het na een stilte van elf jaar in 2021 uitgebrachte Soberish kwam Liz Phair weer een beetje in de buurt van de op dat moment bijna dertig jaar oude klassieker, maar het debuutalbum van de Amerikaanse muzikante bleef ongeëvenaard. Ik moet zeggen dat ik zelf niet heel vaak meer luister naar Exile In Guyville, want over dat album heb ik het, maar als ik het debuut van Liz Phair uit de kast trek, ben ik altijd weer onder de indruk.
Op Exile in Guyville begint Liz Phair bij de rauwe rock ’n roll van de Rolling Stones uit de vroege jaren 70. In haar tienerjaren was ze naar verluidt verslingerd aan Exile On Main Street en dat hoor je. Op hetzelfde moment is Exile In Guyville een blauwdruk voor de indierock zoals die later in de jaren 90 in grote hoeveelheden zou worden gemaakt. Het debuutalbum van Liz Phair kon in commercieel opzicht niet tippen aan het twee jaar later verschenen Jagged Little Pill van Alanis Morissette, maar het was in muzikaal opzicht invloedrijker.
Exile In Guyville is meer dan een uitstekend 90s indierock album, want de songs van Liz Phair klinken ook behoorlijk lo-fi en bovendien doet de muzikante uit New Haven, Connecticut, die inmiddels alweer geruime tijd in Californië woont, op haar debuutalbum precies waar ze zelf in heeft. Het levert op Exile In Guyville een serie rauwe en aansprekende rocksongs op, die niet zo ver verwijderd zijn van de muziek van Hole uit dezelfde periode, maar dan met gitaarbijdragen van Keith Richards die uit de jaren 70 is geteleporteerd.
Als ik naar Exile In Guyville luister begrijp ik goed waarom de critici destijds lyrisch waren en nog steeds zijn over het debuutalbum van Liz Phair, maar ik begrijp ook waarom dit album destijds niet in miljoenen over de toonbank is gegaan, want het is ook een album dat afwijkt van de standaard. De latere albums van de Amerikaanse muzikante moesten het doen met soms matige songs, maar op Exile On Guyville is Liz Phair achttien songs en bijna een uur lang in topvorm.
Liz Phair is een prima zangeres en ook in muzikaal opzicht klinkt het album heerlijk, maar ze is ook een groot tekstschrijver, wat een paar jaar geleden ook bleek in haar eigenzinnige autobiografie Horror Stories: A Memoir, wat haar songs voorziet van extra kracht en onderscheidend vermogen. Exile On Guyville zou zeker iedere liefhebber van 90s indierock eens moeten horen. Erwin Zijleman
Exile In Guyville van Liz Phair is verkrijgbaar via de Mania webshop:
2LP (coloured), 44,99 euro (verwacht)