27 augustus 2023

Harry Nilsson - Nilsson Schmilsson (1971)

Harry Nilsson wordt inmiddels geschaard onder de meest invloedrijke singer-songwriters uit de jaren 70 en dat hoor je op het wat wisselvallige, maar bij vlagen echt geweldige Nilsson Schmilsson uit 1971
Hele hordes singer-songwriters hebben zich de afgelopen decennia laten beïnvloeden door het werk van de Amerikaanse singer-songwriter Harry Nilsson, die tijdens zijn leven zelf niet altijd de waardering kreeg die hij verdiende. Dat heeft hij deels te danken aan een wat wisselvallig oeuvre en ook op zijn beste albums sloeg hij de plank wel eens flink mis. Op Nilsson Schmilsson uit 1971 steekt de Amerikaanse muzikant misschien wel in zijn beste vorm en hoor je goed hoeveel Harry Nilsson te bieden had. Diep in het oeuvre van Harry Nilsson duiken is een hele opgave, maar op Nilsson Schmilsson valt, ook ruim 50 jaar na de release, nog heel veel op zijn plek.



Harry Nilsson wordt op de krenten uit de pop talloze malen genoemd als relevant vergelijkingsmateriaal, maar het was lang geleden dat ik zelf naar de muziek van de Amerikaanse muzikant had geluisterd, tot ik een tijdje geleden begon met het herontdekken van zijn oeuvre, wat overigens best een hobbelige rit is geworden.

Harry Nilsson dook aan het begin van de jaren 60 op in de muziekscene van Los Angeles, maar wist in eerste instantie weinig aandacht te trekken. Dat veranderde toen het in 1967 verschenen album Pandemonium Shadow Show de aandacht trok van The Beatles, die de Amerikaanse muzikant omarmden. Tussen 1967en 1977 leverde Harry Nilsson ruim een dozijn albums af, waartussen een aantal al dan niet erkende meesterwerken, maar ook een aantal flinke miskleunen. 

Mede door verslavingen ging de gezondheid van Harry Nilsson gedurende de jaren 70 snel achteruit en werd zijn stem blijvend aangetast. Toen zijn albums aan het eind van de jaren 70 nauwelijks aandacht meer trokken hield hij het voor gezien, al bleef hij tot aan zijn trieste dood in 1994 aan nieuwe muziek werken (die later postuum verscheen als het verassend goede Losst And Found). 

Ik heb een flink stapeltje Harry Nilsson albums in huis, maar er zit er geen een tussen die me van begin tot eind volledig kan overtuigen. Als ik moet kiezen voor een album uit het uiteindelijk nog best imposante oeuvre van Harry Nilsson kies ik voor Nilsson Schmilsson uit 1971. Het is een van de meest toegankelijke albums van de Amerikaanse muzikant, maar ook Nilsson Schmilsson is een album met pieken en dalen, al zijn de pieken hoger dan de dalen diep zijn. 

Met Nilsson Schmilsson wilde Harry Nilsson een mainstream popalbum maken, waarvoor hij een beroep deed op de van Barbra Streisand bekende producer Richard Perry. Nilsson Schmilsson werd gemaakt met een heel leger aan sessiemuzikanten en geluidstechnici en het klinkt na al die jaren nog altijd prachtig. 

Nilsson Schmilsson is een album dat enorm veel invloed heeft gehad op een latere generatie singer-songwriters, onder wie zeker Rufus Wainwright, maar het is ook een album waarop Harry Nilsson laat horen dat hij songs kan schrijven waarvoor Paul McCartney zich in de jaren 70 niet zou hebben geschaamd. Ook Nilsson Schmilsson is echter een wat wispelturig album dat briljante popsongs kan afwisselen met niemendalletjes of naar mijn smaak net wat te theatraal klinkende popsongs of de onderbroekenlol van een song als Coconut. 

De songs met flink wat blazers klinken lekker vet, maar ik hoor Harry Nilsson toch het liefst in de wat meer ingetogen en wat weemoedige popsongs. Nilsson Schmilsson bevat in die categorie met Without You misschien wel de bekendste song van zijn hand en de versie op Nilsson Schmilsson is talloze malen indringender en klinkt vele malen gekwelder dan de vele andere versies die van de song zijn opgenomen. 

Omdat Nilsson Schmilsson een van de meest consistente en minst wispelturige albums van Harry Nilsson is, is het een prima kennismaking met de muziek van de gedurende zijn leven wat onderschatte muzikant, al doet een goede verzamelaar het misschien nog wel beter. Ik ben zelf de laatste tijd flink in het bijzondere oeuvre van Harry Nilsson gedoken en het is een oeuvre vol ruwe diamanten, maar ook flink wat minder waardevolle stenen. Met wat meer focus was Harry Nilsson absoluut een van de allergrootsten geworden, maar ook de albums die hij wel maakte mogen zeker niet onderschat worden. Erwin Zijleman


Nilsson Schmilsson is ook verkrijgbaar via de Mania webshop: