16 april 2023

Fiona Apple - Tidal (1996)

De Amerikaanse muzikante Fiona Apple maakte haar debuutalbum toen ze pas 18 jaar oud was, wat het wonderschone Tidal, dat overigens nog niets van zijn kracht heeft verloren, nog wat mooier en bijzonderder maakt
Ik koester alle vijf albums die Fiona Apple tot dusver heeft gemaakt, maar ik krijg nog steeds het meest intense kippenvel van Tidal uit 1996. Op haar debuutalbum maakt een piepjonge Fiona Apple indruk met een stem en met songs die dwars door de ziel snijden. De stem van de Amerikaanse muzikante geeft Tidal een uniek eigen geluid, maar ook de instrumentatie op Tidal is van een bijzondere schoonheid, deels door het intense pianospel van Fiona Apple en deels door de topmuzikanten die het album inkleurden. Tidal is de start van een bijzonder fascinerend oeuvre en het is een start die ruim vijfentwintig jaar later nog altijd staat als een huis.


De Amerikaanse muzikante Fiona Apple laat helaas steeds langere pauzes vallen tussen haar albums, waardoor we waarschijnlijk nog wel even zullen moeten wachten op de opvolger van het over een paar dagen pas drie jaar oude Fetch The Bolt Cutters, al weet je het met Fiona Apple gelukkig nooit. 

Fiona Apple (volledige naam: Fiona Apple McAfee Maggart) debuteerde in 1996 met Tidal, waarna When The Pawn Hits The Conflicts He Thinks Like A King What He Knows Throws The Blows When He Goes To The Fight And He'll Win The Whole Thing 'fore He Enters The Ring There's No Body To Batter When Your Mind Is Your Might So When You Go Solo, You Hold You (!) uit 1999, Extraordinary Machine uit 2005, The Idler Wheel Is Wiser Than The Driver Of The Screw, And Whipping Cords Will Serve You More Than Ropes Will Ever Do uit 2012 en Fetch The Bolt Cutters uit 2020 volgden. 

Toen ze haar debuutalbum Tidal uitbracht in de zomer van 1996 was ze pas 18 jaar oud, maar Fiona klinkt op haar debuutalbum als een oude ziel. De Amerikaanse muzikante begon al op zeer jonge leeftijd met het schrijven van songs na een aantal traumatische ervaringen in haar jeugd, wat verklaart dat Tidal zo doorleefd klinkt. Ik ben sinds de release van haar debuutalbum een enorme fan van Fiona Apple en kan met geen mogelijkheid kiezen tussen haar albums. Er is wel een Fiona Apple dat ik het vaakst beluister en dat is Tidal. 

Fiona Apple zou op de albums die ze na Tidal maakte steeds nadrukkelijker het experiment opzoeken, maar op Tidal is zijn haar songs nog vooral zeer toegankelijk, wat overigens niet betekent dat Tidal een gewoon album is. Fiona Apple dook in 1996 immers op met een bijzonder en zeer karakteristiek eigen geluid. 

Dat geluid wordt voor een belangrijk deel bepaald door haar geweldige stem. Het is een stem die wat rauw en donker klinkt, maar de Amerikaanse muzikante raakt op haar debuutalbum alle noten. De stem van Fiona Apple is niet alleen mooi en bijzonder, maar is ook een stem vol emotie, waardoor vrijwel alle songs op Tidal zijn voorzien van een bijzondere lading. Tidal kwam bij mij direct aan als een mokerslag en dat doet het album nog steeds.

Ook in muzikaal opzicht is Tidal overigens een bijzonder album. Het is een debuutalbum waar hoorbaar flink wat geld in is gestoken, want het album klinkt echt fantastisch. Het is de verdienste van het bijzondere pianospel van Fiona Apple, die een duidelijke voorkeur heeft voor de lage noten op haar piano. 

Ook de productie van Andrew Slater verdient alle lof en dat geldt ook voor de bijdragen van topmuzikanten als Jon Brion, Matt Chamberlain, Greg Leisz, Patrick Warren, die het debuutalbum van Fiona Apple samen met flink wat andere muzikanten hebben voorzien van een prachtig geluid, waarin vooral de drums, de pedal steel en de elektronica de hoofdrol opeisen. Het is een geluid dat verder is versierd met fraaie strijkers, wat de muziek van Fiona Apple ondanks alle donkere tinten toch kan voorzien van een sprookjesachtig karakter. 

Fiona Apple was zoals gezegd pas 18 toen ze haar debuutalbum maakte, maar ze maakt desondanks diepe indruk. Dat doet ze niet alleen met haar bijzondere stem en haar fraaie pianospel, maar ook met een serie prachtige en ook nog eens zeer persoonlijke songs. Het zijn songs die aansluiten bij die van de grote singer-songwriters uit de jaren 70, maar Fiona Apple kan ook flink jazzy klinken op haar debuutalbum. 

Tidal is deze zomer alweer 27 jaar oud, maar het album heeft na al die jaren nog niets van zijn kracht verloren. Integendeel zelfs, ik vind het album nu nog mooier en indrukwekkender dan bij eerste beluistering in 1996. Iedereen die het album niet kent zou er zeker eens naar moeten luisteren. Erwin Zijleman


Tidal van Fiona Apple is verkrijgbaar via de Mania webshop: