Ik luister zeker niet naar alles dat de IJslandse band Sigur Rós heeft uitgebracht en koester vooral het spannendere Kveikur uit 2013, maar het deze week verschenen ÁTTA heeft wat. ÁTTA laat het vintage Sigur Rós geluid horen, maar heeft nog een flinke laag orkestraties toegevoegd. Het tempo ligt laag en de dynamiek is dit keer beperkt, maar wanneer je eenmaal wordt meegesleept door de bijzondere klanken op het album overtuigt Sigur Rós makkelijk met sprookjesachtige klanken uit het hoge Noorden. De gevoelstemperatuur daalt weer tot acceptabele waarden, maar ondertussen gebeurt er van alles in de vele lagen van de muziek van de bijzondere IJslandse band.
Nog geen week geleden dook de aankondiging van een nieuw album van de IJslandse band Sigur Rós op en een paar dagen later verscheen ÁTTA al. Het werd zo langzamerhand wel eens tijd ook, want als we live-albums, film scores, reissues, soloalbums en verzamelalbums niet meetellen is ÁTTA de opvolger van het deze maand precies tien jaar oude Kveikur. Dat vond ik persoonlijk een geweldig album, dat wat afstand nam van Ágætis Byrjun, het fascinerende album waarmee de IJslandse band in 1999 doorbrak.
Op Kveikur koos Sigur Rós voor een wat minder zweverig en wat spannender geluid, waarin vooral de prominente ritmes opvielen. Veel van het andere werk van de band zweeft bij mij het ene oor in en het andere oor weer uit. Ik vind het mooi en bijzonder en soms zelfs prachtig, maar over het algemeen vervliegt de muziek van Sigur Rós voor mij snel.
Ik had bij de eerste noten van ÁTTA direct het idee dat ook dit album me niet zou gaan raken, zoals Kveikur dat tien jaar geleden wel deed. Het nieuwe album van Sigur Rós klinkt immers vanaf de eerste noten als de opvolger van het in 2012 verschenen Valtari en roept ook direct associaties op met het onaantastbare Ágætis Byrjun. De heftige uitbarstingen van Kveikur hebben weer plaats gemaakt voor atmosferische klanken, ambient achtige songstructuren en imposante wolkenpartijen van elektronica en strijkers, met hier en daar de ijle zang van Jónsi.
De band heeft lang gewerkt aan het nieuwe album, dat uiteindelijk deels in de Verenigde Staten, deels in IJsland en deels in de fameuze Abbey Road Studios in Londen werd opgenomen. De band werd tijdens de opnames bijgestaan door het London Contemporary Orchestra, wat een behoorlijk rijk georkestreerd album heeft opgeleverd.
Ik ging er bij de eerste noten zoals gezegd van uit dat ik ÁTTA redelijk snel terzijde zou schuiven, maar dat is niet gebeurd. Waar het aan ligt kan ik niet met zekerheid zeggen. Het kan zo zijn dat op de warme, klamme en wat broeierige dagen van de afgelopen weken de behoefte aan een koel IJslands briesje is aangewakkerd. Ik heb het album meerdere keren beluisterd tijdens wandelingen en ervoer steeds nadrukkelijker het bezwerende vermogen van het album.
ÁTTA is echter meer dan een koel briesje op een te warme zomerdag. Sigur Rós heeft lang gesleuteld aan de tracks op het album en dat hoor je. Het zijn tracks die bestaan uit vele lagen, die met name bij beluistering met de koptelefoon prachtig naar de oppervlakte komen. De IJslandse band vertrouwt deels op een inmiddels beproefd concept, maar ÁTTA is zeker geen eenvormig album. De breed uitwaaiende klankentapijten domineren, maar het album klinkt heel af en toe ook net zo donker en dreigend als het geluid op het bijzondere Kveikur, zonder dat de zwaar aangezette accenten van dat album nodig zijn.
De muziek van Sigur Rós blijft voor mij muziek waarvoor ik in de stemming moet zijn en dat ben ik vaker niet dan wel, maar ik heb ÁTTA inmiddels al vaker gehoord dan de meeste voorgangers en het album gaat me nog zeker niet vervelen. Integendeel zelfs, want ik hoor vooralsnog alleen maar meer in de rijk georkestreerde klanken op het album. Het was in de jaren na Kveikur lange tijd de vraag of Sigur Rós nog een nieuw regulier album zou maken, maar ÁTTA laat horen dat de band nog springlevend is. Erwin Zijleman
De muziek van Sigur Rós is ook verkrijgbaar via de bandcamp pagina van de IJslandse band: https://sigurros.bandcamp.com/album/tta.
ÁTTA van Sigur Rós is vanaf 1 september verkrijgbaar via de Mania webshop: