Ik werd in 1996 verpletterd door het debuutalbum van de Amerikaanse band Eels en ik was zeker niet de enige. Het was voor de band rond Mark Oliver Everett de start van een mooie carrière die tot op de dag van vandaag duurt. In al die jaren heeft Eels een prachtig oeuvre opgebouwd, maar Beautiful Freak blijft voor mij toch de mooiste van het stel. Het is na al die jaren nog altijd een fris en spannend klinkend album, waarop donkere teksten samen gaan met songs vol schoonheid en avontuur. Het is een album dat af en toe gruizig klinkt, maar over het algemeen genomen is het een ingetogen, maar ook intiem en intens album van een groot muzikant.
Ik heb op deze BLOG al flink wat albums van de Amerikaanse band Eels besproken, maar de mooiste twee albums blijven wat mij betreft toch de eerste twee albums van de band rond Mark Oliver Everett, ook bekend als E. De Amerikaanse muzikant maakte aan het begin van de jaren 90 twee albums onder zijn eigen naam, maar de doorbraak kwam met het in 1996 verschenen debuutalbum van Eels, Beautiful Freak.
Hoewel opvolger Electro-Shock Blues objectief beschouwd misschien een beter album is dan Beautiful Freak, blijft het debuutalbum van Eels mijn favoriete album van de band. Het is een album dat ik in 1996 en de jaren die volgden compleet heb grijsgedraaid, maar inmiddels was het toch weer even geleden dat ik het album in zijn geheel had beluisterd. Bij de hernieuwde kennismaking met Beautiful Freak vond ik het album ingetogener dan in mijn herinnering, maar Beautiful Freak was ook direct weer een feest van herkenning.
Het album klonk in 1996 als geen ander album en introduceerde het inmiddels uit duizenden herkenbare Eels geluid. Het is een geluid dat voor een belangrijk deel wordt bepaald door de zeer karakteristieke zang van voorman Mark Oliver Everett, die in zijn donkere teksten het nodige persoonlijke leed en flink wat demonen voorbij laat komen. De Amerikaanse muzikant zingt wat onderkoeld, maar je hoort ook de nodige emotie in zijn zang, waardoor de songs van Eels hard binnenkomen.
Het is echter zeker niet alleen de bijzondere stem van de Amerikaanse muzikant die het geluid van Eels op Beautiful Freak bepaalt. Ook in muzikaal opzicht was Beautiful Freak in 1996 een afwijkend album. In een aantal tracks op het album hoor je de destijds zeer gangbare hard-zacht dynamiek, maar gruizige gitaren spelen op het album slechts in beperkte mate een rol. De meeste tracks op Beautiful Freak zijn betrekkelijk ingetogen en trekken de aandacht met bijzondere arrangementen.
Beautiful Freak is een album vol fraai gitaarwerk, dat op mij nu veel meer indruk maakt dan op het moment van de release. Het is gitaarwerk dat het album een aards karakter geeft, waarna de keyboards zorgen voor de zweverige accenten in de muziek van de band. Wat me in 1996 helemaal niet is opgevallen is de belangrijke rol van de ritmesectie, die echt fantastisch speelt en op fascinerende wijze invloeden van ver buiten de indierock verwerkt.
In muzikaal opzicht staat Beautiful Freak ruim zesentwintig jaar na de release nog altijd als een huis en ook de zang op het album spreekt nog altijd tot de verbeelding, maar het meest indrukwekkend zijn toch de songs op het album. Beautiful Freak is vooral een rockalbum, maar voor een rockalbum neemt Eels wel erg vaak gas terug op het album. De Amerikaanse band verwerkt zeker invloeden uit de indierock van de jaren 90, maar ook invloeden uit de Amerikaanse rootsmuziek hebben hun weg gevonden naar het album, dat hier en daar ook teruggrijpt op invloeden uit een verder verleden.
Met de kennis van nu is Beautiful Freak een van de onbetwiste klassiekers uit de jaren 90 en het is een klassieker die na al die jaren nog maar weinig of eigenlijk helemaal niets van zijn glans heeft verloren. Eels staat tot op de dag van vandaag garant voor uitstekende albums, maar Beautiful Freak heeft iets unieks en is daarom met afstand mijn favoriete album van de band. Erwin Zijleman
