29 januari 2023

Tom Verlaine (1949-2023)

 


De Amerikaanse muzikant Tom Verlaine maakte een respectabel stapeltje soloalbums, waarvan met name de eerste twee (Tom Verlaine uit 1979 en Dreamtime uit 1981) heel erg goed zijn. Hij werkte verder jarenlang intensief samen met Patti Smith en produceerde het postuum uitgebrachte tweede album van Jeff Buckley, dat er lange tijd overigens niet leek te komen. Tom Verlaine is echter vooral bekend van een onbetwiste klassieker uit de geschiedenis van de popmuziek: Marquee Moon van de New Yorkse band Television.

Tom Verlaine, geboren als Thomas Miller, was geschoold als klassiek pianist, maar nadat hij de Rolling Stones had gehoord besloot hij dat zijn hart lag bij de rockmuziek. Hij verruilde de piano voor de gitaar en formeerde samen met drummer Billy Ficca en bassist Richard Hell aan het begin van de jaren 70 de band The Neon Boys. Na de komst van tweede gitarist Richard Lloyd werd het in 1973 Television.

In het kielzog van onder andere Patti Smith werd Television een van de belangrijke exponenten van de underground scene van de New Yorkse popmuziek, die halverwege de jaren 70 ontstond in New Yorkse clubs als CBGB (wat overigens stond voor country, bluegrass, blues), die ook een podium bood aan later roemruchte bands als The Ramones, Blondie en Talking Heads.

Hoewel de opkomende punkscene het voor startende bands als Television een stuk makkelijker maakte, kreeg de band ook te maken met tegenslagen. Een aantal met niemand minder dan Brian Eno gemaakte demo's overtuigden de platenmaatschappijen vreemd genoeg niet, waarna Richard Hell de band verliet. Met opvolger Fred Smith (ex-Blondie) lukte het wel en trok de band eerst de aandacht van het Britse Stiff Records en hierna van het fameuze Elektra label.

In 1977 verscheen dan eindelijk het debuutalbum van Television. Marquee Moon kreeg vanwege de scene waarin Television opereerde het etiket punk opgeplakt, maar Marquee Moon was veel meer dan een punkalbum. Het album staat inmiddels bekend als een van de beste gitaaralbums aller tijden en dat is niet overdreven. 

Toch zou Television niet zo groot worden als de andere bands die voortkwamen uit de CBGB scene. Het in 1978 verschenen Adventure was echt niet veel minder dan Marquee Moon, maar moest het doen zonder de mythische status van het debuutalbum van de New Yorkse band. Het heilige vuur doofde vervolgens snel. Television zou begin jaren 80 nog een album maken en begin jaren 90 volgde er na een reünie nog een, maar de glans was er af, al zijn beide albums zeker niet slecht.

Tom Verlaine begon in 1979 aan een solocarriere die begon met twee geweldige albums, maar die later af zou drijven van de gitaarmuziek waarmee de Amerikaanse muzikant in de jaren 70 zoveel indruk maakte. Ook zijn latere solowerk, dat vooral instrumentaal is, is interessant, maar wel voor een andere doelgroep. Tom Verlaine overleed gisteren op 73-jarige leeftijd. Wederom heeft een icoon uit de geschiedenis van de popmuziek ons verlaten. Erwin Zijleman